Imajem : Naran Uma Lisan Det-Lai Katak Konvida Ema & Yuit-Lai Katak Dada Ema. Rabilau-Maubisse,16/10/2024
SAPNewsTL, Díli – Lian Na’in Postu Maubisse Jakarias Bosan hateten uma lisan rua ne’ebé halo iha foho rabilau, Uma lisan rua ne’e ida ho naran Yuit – Lai no ida naran Det – lai, Yuit – lai katak ita ba konvida ema mai no ida Det – lai katak ita bá dada ema mai”.
Iha fatin hanesan, Lian Na’in Postu Maubisse Jakarias Bosan sublinha fatin rabilau nia naran maka Haukrabi, hafoin hari’i gruta ida.
“Turismu Komunitáriu Rabilau ne’e uluk ho lian Mambae nian liu-liu Maubisse fatin ida ne’e bolu ho naran haukrabi, maibé ami konstrui tiha Gruta ida iha fatin ida ne’e ho lian Mambae bolu Haukrabi”. Hateten Jacarias
“Ami hahú uza forsa ke’e estrada no lalin rai henek to’o iha foho leten hodi kria gruta ida iha foho leten maibé ami nafatin tur hamutuk hodi ko’alia bainhira ita kria de’it gruta ida ne’e entaun naran ida ne’e timoroan tomak sei la hatene, ami komunika ba malu katak, koko halo tok turizmu komunitariu ida iha fatin ida ne’e, atu nune’e hodi bele atrai timoroan oan hotu no mós estranjeiru sira”. Nia konta
Jacarias hatutan, fatin ida ne’e konstrui husi Administradór Munisípiu Ainaru, Postu Maubisse no komunidade sira mós konkorda hodi servisu hamutuk hadia fatin ida ne’e sai hanesan fatin turismu komunitariu.
“Ikus mai, ami ho ami nia administradór postu no sefe suku komunika ba malu hodi bele realiza fatin ida ne’e no ami halo proposta bá nain ulun sira, ikus mai hetan apoiu husi estadu maka ami hari’i uma lisan rua ne’ebé dadaun ne’e ita hamrik ba”.
Imajem : Lia Na’in Jacarias Bosan
Lia Na’in ne’e dehan, “Iha tinan kotuk liu bá ami hakbesik ba na’i ulun sira atu halo Festival iha fatin ida ne’e no ohin loron ita realiza duni festival rabilau iha Munisípiu Ainaru, postu Maubisse, suku Maubisse Villa, aldeia Ramori. Uma lisan rua ne’e ida ho naran Yuit – Lai no ida naran Det – lai, Yuit – lai katak ita ba konvida ema mai no ida Det – lai katak ita bá dada ema mai”.
Povu Munisípiu Ainaru postu Maubisse, suku Maubisse Vila sente kontente no haksolok tebes tanba na’in Presidente Repúblika José Ramos Horta no Vise Primeru Ministru Mariano Asanami Sabino mai halo abertura ba festival Rabilau ida ne’e.
“Durante beiala sira nian tempu fatin ida ne’e husik karau nian han fatin no ami la espera fatin ida ne’e sai hanesan agora dadaun ne’e, ami la imajina fatin ida ne’e iha futuru sai hanesan ne’e maibé ho grasa nai Maromak nian bele lori fatin ida ne’e hodi sai iha ita nia rai Timor tomak bele hare’e no mundo tomak bele haree”. Nia sublinha
Rabilau Maubisse ne’ebé públika ona bá ema hotu-hotu hare’e katak, baunhira turista sira bá Bali ho fatin seluk de’it, maibé iha rai Timor Lorosa’e iha fatin turizmu ne’ebé mak furak la’os iha fatin ida ne’e de’it maibé iha mós fatin seluk ne’ebé turizmu furak liu.
Fo hanoin fali katak, Festivál Rabilau tinan 2024 rejista programa oioin maka hanesan, “1. Aprezentasaun kulturál ne’ebé hatudu múzika, dansa, no instrumentu tradisionál Timor nian, 2. Kompetisaun arte iha pintura, múzika koremetan, no arte dijitál, 3. Kompetisaun gastronomia no feira ne’ebé hatudu hahán lokál.”
“4. Feira livru nian no bazar produtu lokál nian, 5. Aprezentasaun múzika moderna husi artista timoroan sira, 6. Atividade ba labarik sira no sinema, 7. Eventu desportu lokál sira no 8. Esplorasaun guiada ba foho Rabilau”.
Eventu loron haat ne’e sai nu’udar espozisaun kaptivante ba identidade Timor-Leste nian no konvite ida ba mundu atu deskobre beleza naturál nasaun nian.
Vizitante sira ba Festivál Rabilau iha oportunidade atu mergulha sira-nia an iha kultura timoroan nian liuhosi workshop kona-ba artezanatu tradisionál sira, vizita ho matadalan ba fatin istóriku sira, no atividade eko-turizmu nian ne’ebé hatudu paizajen furak Timor-Leste nian.
Enkuantu, abertura Festivál Rabilau sei hetan partisipasaun máximu husi governante, konvidadu no komunidade sira iha Rabilau, Postu Administrativu Maibisse Munispiu Ainaru.
Jornalista : Marciana Conceição