Deklara An Povu Baibain & Xanana Falta Iha Loron Veteranu, Veteranu Sira Trizte

SAPNewsTL, Dili: Lider Istoriku Jose Alexandre Kayrala Xanana Gusmão la partisipa serimonia aniversariu veteranu ba dala neen iha loron 3 fulan marsu 2023 tanba nia konsidera nia an hanesan povu baibain mai husi ailaran.

“Hau la’os veteranu ne’e sira diskontente tanba saida?  Ema sira ne’e maka veteranu halo buat sira ne’e hotu, ha’u ne’e povu babain la’o ba mai de’it iha ailaran ne’eba, imi  rona katak, fundador nasaun sira ne’e iha ligasaun ho Lú- Olo sira  ne’e mak halo funu ne’e too  hotu, ha’u ne’e kuitadu halo saida, kaer kilat de’it mos la hatene tan, husu ba jeneral no fundador sira,  tanba Governu Timor-Leste lideradu Taur Matan Ruak no Mari Alkatiri konsidera ha’u hanesan Lider Soharta Indonézia ba daruak iha Timor-Leste ”, dehan lider istoriku Jose Alexandre Kayrala Xanana Gusmão ba jornalista sira iha Kampus  UNPAZ Manleuana, Dili  sabadu (04/02/23).

Xanana Gusmão hatutan, nia diskontente, tanba iha tinan hirak ba kotuk, Eis Prezidente Repúblika, Taur Matan Ruak deklara iha Parlamentu Nasionál konsidera nia nu’udar soeharto kedua, iha altura ne’ebá kedas, nia ho sentimentu emosaun triste entrega hikas mendalla kondekorasaun ne’ebé entrega hosi Prezidente Repúblika, José Manuel Ramos-Horta durante nia mandatu tinan 2007 to’o 2012,

Nia Informa, maski la partisipa iha loron veteranu ba dala VI ne’ebé hala’o iha Palasiu Governu, Maibé Xanana Gusmão agradese nafatin ba povu no asuwain FALINTIL no organizasaun rezistensia tomak hanesan Juventude 12 Novembru 1992 no kuadru sira seluk tan ne’ebé luta iha vila laran to’o ai-laran hodi hametin organizasaun klandestina to’o hetan independensia,  to’o agora mós nia la ba regista nia naran iha governu liu hosi Ministériu Asuntu Kombatantes Libertasaun Nasionál MACLN  tanba veteranus balun ne’ebé terus liu nia hodi luta ho povu no proteze FALINTIL durante funu balun seidauk hetan rekoñesimentu husi estadu.

Lider istoriku ne’e afirma tan, hein governu Timor-Leste bele tais didi’ak lista veteranu hodi rekoñese sira hotu nia luta hodi kontribui ba istória Timor-Leste tanba governu Timor-Leste registu lista veteranu ne’ebé simu ona pensaun hamutuk nain-27.781 kada tinan estadu aloka osan liu hosi Orsamentu Jeral Estadu  kuaze millaun 84 resin hodi selu pensaun veteran no kada fulan selu miliaun 7-resin.

Enkuantu, Pensaun ne’ebé governu atribui ba veteranu sira iha modelu tolu, pensaun espesiál ba reforma, espesiál ba subsistensia no espesiál ba sobrevivensia, kategoria pensaun sobrevivensia  oan kiak sira simu nia aman ka inan ninian, ka feto faluk sira simu nian laen ninian pensaun, espesial ba subsistensia mak sira ne’ebé luta ho durasaun tinan 8 too 14, no pensaun espesiál ba reforma mak sira ne’ebé ho nia durasaun luta ka didikasaun eskluziva tinan 15 to’o  tinan 24.

Entretantu, antes ne’e, Hafoin partisipa iha Loron Nasional Veteranu ba dala neen iha Palasiu Guvernu Dili, Veterana Madalena Bidau Kasian sente trizte tanba nain uln sira la partisipa iha selebrasaun loron veteranus ba dala neen

“Maun boot sira deside loron 3 de marsu sai loron veteranu ninian, iha momentu ne’e mak forsa sira reorganiza fali, halibur ema hotu-hotu hamutuk iha movai kona ba loron 3 de marsu, tina-tinan ita selebra 03 de marsu hanesan loron nasional ba veteranus, maibe, ohin ha’u ladun kontente no senti laran moras tanba Maun Boot sira hanesan Xanana, Mari Akatiri, Ramos Horta, Lu Olo la marka presenza, “. tenik Veterana Madalena Bidau Kasian iha CCD Sesta feira 03/03

Veterana ne’e salienta lider sira bele ko’alia politika barak, maibe tenki ko’alia barak liu ba desenvolvimentu hodi hadia povu nia moris liliu kiak no veteranu nia oan sira

“Husu Responsabilidade maun bot sira nian, ko’alia politika barak tenki ko’alia barak liu ba dezenvolvimento, atu haburas , hadia no tau matan ba Timor oan sira nia moris no veteranus nia oan sira, faluk no Oan kiak sira Hotu, maun boot sira presiza hamutuk ho veteranu sira hodi desenvolve nasaun ne’e hodi hadia rai ida ne’e”. dehan Madalena

Reportajen: John Marito