
Imagem : Komunidade Afetadu Adelina Meluk Lobo ko’alia ho Jornalista SAPNews iha Bekora, 06/04/2025
SAPNewsTL, Díli : Durante alargamentu estrada públiku iha Kuluhun resulta dezintendimentu entre komunidade afetadu tanba la aseita ho markasaun daruak, nune’e komunidade afetadu deklara sei keixa governu ba tribunal hodi hetan justiça.
Wainhira mosu desentendimentu entre komunidade afetadu alargamentu estrada iha Kuluhun-Bekora, Primeiru Ministru Kay Rala Xanana Gusmão to’o terrenu hodi halo observasaun ba servisu Secretaria Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbanu (SEATOU) Germano Santa Dias Brites ho ekipa konjunta.
Iha tempu hanesan komunidade afetadu Adelina hakbesik an PM Xanana Gusmão hodi dehan “SEATOU, sobu la tuir lei”, PM Xanana fila kotuk hodi dehan, “Ba halo keixa, ha’u prontu ba Kadeia”, tuir mai, nia la’o ba karreta no husik fatin alargamentu estrada, SEATOU Germano Dias kontinua orienta ekipa konjunta kontinua hala’o servisu iha fatin dezintendimentu.
Iha entrevista Adelina M. de Jesus Lobo sente triste no lamenta tanba seidauk iha aseitasaun no karta notifikasaun maibe to’o derepente no halo alargamentu estrada, maske diálogu dahuluk ne’e komunidade sira aseita deit markasaun dahuluk ho metru 3, enkuantu markasaun daruak sira seidauk aseita.
“Ami hakarak desenvolvimentu hotu la’o tuir lei ne’ebe iha tiha ona, estadu iha planu atu halo desenvolvimentu maibe tenki iha balansu, aberta no hatur ho lolos tanba rai ne’e seidauk liberta”.
“Povu iha mak estadu iha, se estadu iha atu proteze ninia povu, indemnizasaun seidauk fo, atu fo valor hira, ami seidauk hatene no seidauk iha konkordánsia, antes ne’e ami sobu tanba rona promesa iha sede suku maibe to’o agora seidauk realidade”. Tenik Adelina M. de Jesus Lobo ba SAPNews iha Bekora, 06/04/2025
Imagem : Komunidade afetadu Adelina M. Lobo ko’alia Primeiru Ministru Kay Rala Xanana Gusmão iha Bekora, 06/05/2025
Adelina M. de Jesus Lobo hatutan lei nú. 8/2017 kona ba expropriasaun ho utilidade públiku iha hodi la’o tuir nia prosedimentu tanba ne’e tenki respeita povu nia direitu.
“Iha lei númeru 8/2017, 26 Abril ko’alia kona ba expropriasaun ho utilidade públiku, ne’e rai privadu ne’ebé iha na’in, wainhira estadu atu foti rai ne’e ba interese públiku, bele maibe tenki la’o tuir prosedimentu ne’ebé iha, la’os sasurut de’it hanesan ne’e violasaun total ba ami nia direitu”.Nia sublinha
Liga ba deklarasaun Primeiru Ministru kona ba keixa, komunidade afetadu ne’e deklara sira sei hato’o keixa ba tribunal iha tempu badak tanba konsidera sobu rai privadu sein iha diálogu no aseitasaun ne’e injustisa no kontra direitu humanus.
“Ami sei ezije tuir dalan legal, estadu ne’e estadu direitu no demokrátika, ita hotu hakruk ba lei, ami sente katak ami nia direitu ne’e ema viola no hetan prezuiju ba violasaun ne’e, meius ikus mak hakarak ka lakohi ami levanta iha tribunal”.
“Ami sei hato’o keixa ba tribunal iha tempu besik hodi buka justiça tanba ne’e viola direitus humanos, ami sei husu nafatin ami nia direitu tanba to’o agora seidauk iha indemnizasaun ba komunidade sira”.
Nia dehan antes ne’e, parte governu halo ona diálogu ho komunidade no afetadu alargamentu sira ba halo konfirmasaun ho parte relevante sira maibe to’o ohin loron seidauk halo indemnizasaun.
“Bainhira ami ba Ministériu Obras Públicas (MOP), haruka ami ba Secretaria Estado Terras e Propriedades, ami ba ne’ebá haruka ami ba SEATOU, ami seidauk hatene atu folin hira, seidauk iha asinatura no taka ami nia naran iha sede suku maibe sira mai sobu ona”.
Fo hanoin fali katak iha diálogu dahuluk ne’ebe SEATOU Germano Días Brites halo ho komunidade afetadu sira katak governu sei halo alargamentu estrada metru tolu ba uma komunidade maibe ikus mai halo tan markasaun daruak hodi resulta kona uma barak no halo komunidade sira la aseita.
Maske nune’e, maibe parte Secretaria Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbanu kontinua halo alargamentu estrada husi area Kuluhun no sei to’o Akanunu, postu administrativu Cristo Rei.
Durante alargamentu ne’e hetan segurança husi Polícia Militar (PM), Batellaun Ordem Público (BOP) no Membro Polícia Nacional Timor-Leste (PNTL).
Jornalista : Marciana da Conceição & Marino Pinto