Imajen Intervista Vice Ministeriu MAP Abilio Xavier Araujo, iha resintu edifisiu MAP nian Comoro, Dili kuarta (30/11). Foto : Ermelinda Soares
SAPNewsTL, DILI : Ministeriu Agrikultura no Peskas (MAP) realiza seminariu nasional ba moras brucellosis no performansia reprodusaun animal ne’ebe partisipa husi estudante sira husi universidade sira iha Timor-Leste tanba ministeriu hakarak publiku hatene hodi halo prevensaun ba moras ne’e atu nune’e bele hamenus moras refere
“Ohin ami halo seminariu Nasional Brucellosis no Performasia reprodusaun animal ne’ebe partisipa husi estudante univerdade sira hanesan UNTL, UNPAZ, UNITAL ho universidade sira seluk ne’ebe la mensiona ida-idak para atu ko’alia klean liu tan kona ba peskiza ne’ebe mak foka liu ba moras animal sira ne’ebe iha peskiza ida ne’e identifika mak problema lubuk ida mak fo frakeza ba ita ninia reprodusaun animal iha Timor-Leste, liuliu iha matadoru sira identifika karau inan ne’ebe mak sei produtivu maibe ita nia ema sira sempre oho no pior husi ida ne’e maka identifika mos karau inan sira oan iha kabun kauze fulan lima ka neen ona ida ne’e ne’ebe husi ita nia peskizador sira halo hela rekonmendasaun oinsa mak ita atu hamutuk ho ministeriu hodi hare ba asunto hirak ne’e”, dehan Vice Ministeriu MAP Abilio Xavier Araujo ba jornalista sira iha resintu edifisiu MAP nian Comoro, Dili kuarta (30/11)
Vise Ministru hatutan, situasaun ekonomiku ne’e buat kiik ida, agora responsabilidade Timor oan hotu nian oinsa dezenvolve animal iha Timor-Leste presiza ema ninia konsiensia, para bele asegura oinsa dezenvolve animal ne’ebe labele oho animal sira ne’ebe sei produtivu, klaru ida ne’e menus tanba informasaun ne’e rasik ministeriu no instituisaun relevante la fahe tun ba baze, tanba ne’e mak akontese saida mak peskizador sira identifika presiza tebes ne’e urujente, tenke halo sosializasaun ba matadoru sira, tenke tau regra ruma, para fasilita informasaun ba ema sira ne’ebe servisu iha matadoru para atu oho animal ne’ebe deit, tenke haree animal sira ne’ebe maka liuliu kabuk labele oho estraga.
Nia afirma, MAP tenki servisu hamutuk ho akademiku sira para identifika kauza husi moras animal ne’e depois maka ministeriu bele hola pozisaun politika hodi haree ida ne’e
“Ami tenke servisu hamutuk ho ita ninia akamiku ka peskizador sira, para sira bele idenfika lai kauza husi saida mak moras animal ne’e akontese depois mak ami bele hola posizaun politika ida hodi haree, oinsa mak atu iha vasinasaun ba kauza ida ne’ebe mak sira hetan, ita halo mos halo prevensaun ba moras sira ne’e no fo tratamentu ho aimoruk sira”, tenik vise ministru
Imajen Intervista Peskijador Alipio de Almeida
Iha fatin hanesan peskijador Alipio de Almeida haktuir peskiza ne’e importante tebes atu nune’e hapara ema oho animal produtivu, selae produs animal menus la iha proteina ba ema nia isin lolon
“Peskiza ida ne’e importante tebes atu nune’e hapara kedas oho karau ne’ebe mak kabuk ona tanba ita oho karau, se akontese bebeik ita nia produsaun karau nian atu sae oinsa, bainhira produsaun karau la sa’e, produsaun naan menus bainhira naan menus, nia folin as ita la bele asesu tanba ne’e mak ita iha Timor ita nia malnutrisaun barak, ita nia oan sira labele hetan protein ba nia isin lolon”, tenik Alipio
Nia Informa, Peskiza ne’e nia halo iha fatin lima maka iha matadoru nasional tibar husi MAP nian ne’ebe loron ida bele oho karau sanulu tanba iha kompanhia hira kedas mak oho karau iha matadoru ne’e no sira mos halo iha matadoru ne’ebe mak la ofisial hanesan iha Maliana, Baukau, iha Komoro no Bekora ne’ebe ema ida nunka kontrola tanba sira mesak agrikultor deit sira lahatene karaun inan ne’e kabuk hela ka lae sira oho deit, peskiza ne’e atu haree karau hira mak oho no karau hirak ne’e produtivu ka lae, ne’ebe peskizador labele halo intervensaun ba ema ne’ebe mak oho maibe sira publika sai rezultadu depois mak ministeriu politika nain sira mak bele hapara ida ne’e.
Nia fundamenta, kauza husi moras brucellosis ne’e brucela abortu no moras ida ne’ebe bele kona animal barak inklui ema ne’ebe rezultadu peskiza hatudu moras ne’e iha porsentu 12 husi karau 815
“Kauza husi moras brucellosis ne’e bolu naran Brucela Abortu no moras ida ne’e bele kona animal karau, bibi, fahi, Asu no ema bainhira konsumu naan animal ne’ebe infetadu moras ne’e no moras kona animal barak tiha ona no bainhira moras ne’e kona asu ita besik bele daet ba ema ne’e ninia prevensaun mak tenke hetan vasinasaun, atu nunee moras sira ne’e bele rekopera, iha pesquiza ne’e hetan moras porsentu 12 husi karau Atus 815 no fahi seidauk iha”. peskizador hateten
Reportajen: Ermelinda Soares
Editor : Ekipa Editorial