
Imajem : Konferensia Imprensa hosi PNTL hamutuk ho parseiru sira iha Salaun (MI), Quinta, (03/07/2025).
SAPNewsTL, DíLI – Kazu esplorasaun sexu*l hasoru labarik minoridade iha Timor-Leste, Ministeiru Interior (MI) kolabora ho Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL Sigla Portugues) no Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOMS), realiza komunikandu imprensa hodi alerta ba publiku katak, ema ne’ebe fasilita esplorasaun hasoru labarik minoridade sei hetan kastigu tuir lei.
Marcela Mery da Costa – SAPNews TL
Tuir porta voz Superintedente Asisitente Polisia João Belo hateten, PNTL regista kazu hamutuk 81 iha terriotoriu Timor laran, husi prespetiva semanal no dadus ne’ebe mak simu husi munispiu sira, situasaun seguransa interna hahu iha dia 22 de julhu to’o loron tolu (3), fulan Jullu normal.
“Ami husi PNTL ho parseiru sira kontinua halo vijilansia no monitorizasaun espesialmente iha area urbana iha Dili, Suai, Maliana, Baucau no Ermera, nune’e situasaun kontroladu, maibé loron hirak liu ba ekipa konjunta dektekta otel balun fasilita halo esplorasaun seksu*l, direita no indireita ba labarik minoridade sira”.Dehan Superintedente Asistente Polisia Joaõ Belo, liu husi Komunikadu Imprensa iha Salaun (MI), Quinta, (03/07/2025)
Superintedente Asisitente Polisia João Belo akresenta, operasaun ba kazu hanesan sei kontinua, nune’e labele fó fatin ba ema estranjeiru sira halo esplorasaun ba labarik sira ho idade menor, tanba esplorasaun seksu*l ba minoridade akontese iha fatin barak.
“Informasaun komesa ita rekolla hafoin operasaun ne’e la’o, ema barak komesa fo informasaun mai katak iha fatin balun halo esplorasaun seksu*l ba minoridade, nune’e hakarak hateten katak operasaun sei kontinua karik dekteta ema ruma fasilita ka esplora labarik minoridade sira sei hatan iha tribunal tuir lei ne’ebe vigor iha ita nia nasaun Timor-Leste”.
Nia Fundamenta, PNTL regista kazu hamutuk 81 iha nivel suku to’o mai nasional ne’ebe mak kompostu husi kazu 23 asaltus violénsia bazeia ba jeneru ka violensia domestika ninian, hamutuk 36, ofensans integridade fisika hamutuk 17, kazus kontra bandu hamutuk 7 no ameansa hamutuk 6 kazus. Maioria kazu sira ne’e akontese iha Dili, mais aas liu husi postu administrativu Dom Alexu, Vera-Cruz no Kristu Rei.
“Ita hamutuk ho Polisia trânzitu no iha munisipiu mós halo servisu makas hodi regista 54 kazu asidente ne’ebe kauza ema mate nain tolu (3), grave hamutuk nain ualu 8 no kanek kaman hamutuk 58, husi faktores sira ne’ebe kontribui hodi asidente maka primeiru violasaun ba regras tranjitu, segundu konsumu bebida alkolika bainhira kondus hela tranporte, terseiru la iha esperensia konduz tranporte no balun la iha karta kondusaun, no falta kontrolu”.
Aleinde ne’e iha semana kotuk fulan Julhu Polisia Nasional Timor-Leste liu husi tranzitu munispiu Dili, rejistu dadus infrasaun kondus trasporte governu hamutuk ha’at(4), tranporte publiku no tranporte privadu sira hamutuk rihun rua atus ida ha’at nulu resin tolu (2143).
“Iha semana kotuk PNTL halo passa revista konsege rejistu dadus infrasaun husi trasporte governu ne’ebe movimentu hamutuk ha’at (4) inklui dadus husi sidadaun sira ne’ebe komete infrasaun ita rejistu numeru bo’ot”.
Enkuantu, Diresaun trânzitu seguransa rodoviária nasional rekolla taxa husi infrasaun ne’ebe iha semana kotuk hamutuk 18.647 dolares Amerikanu ne’ebe PNTL hamata ba iha kaixa estadu, PNTL husi diresaun trânzitu mós rekolla taxas husi tranporte privadu no transporte negosiu nian hamutuk osan ne’ebe mak PNTL hatama ba kaixa estadu hamutuk rihun ha’at atus lima hitunulu resin walu (4.578).
Porta vos ne’e realsa, atuasaun sira ne’ebe mak PNTL halo atuasaun direta ba problema krime no krime konvensionais no krime organizadu hamutuk 46 operasaun prevensaun krime iha nivel lokal hotu-hotu suspeitu sanulu resin hitu (17), detein no supmete ba Ministeiru Publiku.
“Ita servisu hamutuk ho komunidade sira parte seguransa nia la’o diak tebes, MI mós apela ba inan aman sira atu eduka ita nia oan sira atu labele halo problema ne’ebe lei hateten, kontrola oan minoridade sira liu-liu alin feto sira iha ne’ebe no halo saida, nune’e kontrolu edukasaun inan aman nia tanba agora dadaun ita detekta katak alin feto minoridade barak mak involve iha esplorasaun seksu*l.
Entretantu, liu husi Komunikadu Imprensa refere, Ministeriu Interior hato’o apresiasaun ba Polisia Nasional Timor-Leste ho nia parseiru sira tanba kontribuisaun seguransa hodi koopera ho komunidade sira ho diak.