30 Agustu, Povu TL Sei Komemora Hamutuk Ho Sekretáriu Jeral ONU

SAPNewsTL, Díli – Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão hala’o enkotru ho Prezidenti Republika (PR) José Ramos Horta, hodi diskute mekanismu preparasaun kondisoen ba komemorasaun 30 de Agostu Konsulta Popular ba dala  XXV

Xefi Governu hateten, iha sorumutu ne’e nia parte informa ba Prezidenti Republika (PR) José Ramos Horta kona-ba, informasaun Governu Timor-Leste simu husi, United Nations (UN sigla Inghlés) kona-ba vizita Sekretariu Jeral Organização das Naçõens Unidas António Guterres mai Timor-Leste, hodi partisipa iha loron,  Konsulta Popular 30 de Agostu ba dala 25.

“Sekretáriu Jeral ONU António guterres sei partisipa komemorasaun konsulta popular, tanba ne’e ami diskute kona-ba mekanismu preparasaun kondisoens iha ámbitu komemorasaun  tinan XXV povu Timor-Leste reflete historia referendum, hodi sosa liberdade ba ukun rasik aan ho ruin no ran”. Dehan Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão ba, Jornalista sira hafoin remata enkotru semanal ho Prezidenti Republika iha Palasiu Prezidensial, Aitarak-laran, Quinta (27/06/2024)

Primeiru-Ministru akresenta, historia referendum hanesan aktu politiku ne’ebe importante tebe-tebes atu hanoin hikas,  heroi no heroina sira ne’ebe sakrifika sira nia isin ba luta libertasaun nasionál. Tamba sentidu referendum maka povu sosa independénsia husi torturasaun, violasaun direitus umanus, difamasaun hodi hari’i Estadu Direitu Demokrátika livre independente, Nia salienta.

“Povu Timór hakilar dehan Xanana mak heroi ba prosesu luta kontra invazor Indonesia, maibé ne’e la los. Povu mak heroi ba prosesu luta hasoru inimigu, tamba Timor-Leste hetan vitoria ukun rasik aan mai husi partisipasaun povu sira ne’ebe hala’o klandestina hodi apoiu baze militar FALINTIL iha ailaran kontra ita nia inimigu militar, Indonesia sira”. Deklara Xanana

PM Xanana hatutan iha tinan rihun ida atus sia hitu nulu resin ualu (1978) povu Timór lakon baze apoiu, FALINTIL ne’ebe iha 32 armas mak firme. FALINTIL lakon nia populasaun no asu wain lubuk ida iha altura kontra atake hasoru militar Indonesia. Nune’e iha tinan 1983 FALINTIL reorganizadu fila fali ho nia forsa hamutuk atus lima 500, Tenik nia.

“30 de Agostu importante tebe-tebes tamba ita atu selebra povu nia vitoria hamutuk ho Sekretariu Jeral Organização das Naçõens Unidas. tamba ne’e apela ba povu Timor-Leste ne’ebe namkari iha mundu katak ita sei selebra loron historiku 30 de Agostu ne’ebe, imi marka iha tinan 1999 liu husi referendum, hodi konkista vitoria ukun rasik aan”.

Entretantu, hafoin remata enkontru ho Presidente Repúblika, Primeiru-Ministru apela mos ba dirijentes sira ne’ebe asume kargu, iha instituisaun publiku Ministru/a Deputadu/a no funsionariu sira hotu ne’ebe mak servisu hodi servi povu no nasaun tenke serbi ho laran, transparensia hodi dezenvolve rai ida ne’e no hadia povu nia moris.

Jornalista : João Maritho & Guilhermino Ramos