𝗠𝗮𝘁𝗮𝗻 𝗥𝘂𝗮𝗸 𝗛𝘂𝘀𝘂 𝗝𝗲𝗿𝗮𝘀𝗮𝘂𝗻 𝗙𝗼𝘂𝗻 Refleta, “Saida Mak Ha’u Bele Halo Ba Nasaun”

Imajem : Eis Presidente Repúblika Taur Matan Ruak. Foto : Média TMR Ofisial

SAP News TL, Díli : Eis Prezidenti Republika no Eis Primeiru-Ministru Taur Matan Ruak, konvida juventude timoroan hotu atu hamutuk reflete ho profunidade kona-ba istoria heroismu ne’ebe juventude sira hatudu iha tinan 1991 hodi luta ba autodeterminasaun.

𝐆𝐮𝐢𝐥𝐡𝐞𝐫𝐦𝐢𝐧𝐨 𝐑𝐚𝐦𝐨𝐬 𝐝𝐚 𝐂𝐫𝐮𝐳 – 𝐒𝐀𝐏𝐍𝐞𝐰𝐬𝐓𝐋

Eis Jeneral Taur hateten, loron ohin mak loron importante tebes iha Timor nia istória luta ba libertasaun nasionál. Iha tinan 34° liuba, juventude Loriku As’wain ho determinasaun tomak hosi espíritu luta ba Ukun Rasik An nian, oferese an hakilar ba mundu tomak, katak Timor-Leste mate ka moris ukun rasik-an

“Iha okaziaun ne’e, Timor-Leste komemora mós hanesan Loron Nasional Juventude nian. Hanesan Líder ida, ha’u hakarak konvida juventude hotu-hotu atu hamutuk reflete ho profundidade kona-ba ezemplu heroismu ne’ebé ita-nia juventude sira uluk husik hela”. Dehan Taur Matan Ruak, Quarte-feira, (12/11/2025). Sita média ofisial TMR

Taur Matan Ruak rekoiñese katak, sakrifísiu ne’ebe juventude sira hala’o iha tinan 1991, hanorin jerasaun foun atu tula responsabilidade, nasionalismu no patriotismu hodi kontribui ba paz iha Timor-Leste.

“Sira hatudu ba ita kona-ba domin, sakrifísiu, responsabilidade no dame ba rai doben Timor-Leste. Mártires sira hosi Santa Cruz no heroi sira seluk mate, atu ita bele hetan Ukun Rasik An. Sira sakrifíka moris, atu ita bele moris iha dame, atu ita bele hamutuk hadomi no hadiak ita-nia nasaun ne’ebé ita hotu hadomi”.

Matan ruak aprofunda, juventude ohin loron nian tenke komunga valor sira ne’ebé juventude sira uluk defende iha loron 12 Novembru 1991.

“Ha’u apela ba imi hotu, aproveita imi-nia tempu joven hodi esforsu an estuda, estuda no estuda, tanba Timor-Leste presija jovem matenek atu muda rai ida ne’e tanba futuru Timor-Leste iha imi nia liman, ha’u konvida imi atu ita reflete hamutuk liafuan famozu ida dehan: “Saida mak ha’u bele halo, no saida mak ha’u bele fó ba ha’u-nia nasaun”.

Lider rezistensia ne’e salienta, vitoria povu Timor-Leste nian ba ukun rasik an, kompleta ona tinan 24, maske nasaun kontinua hasoru obstaklu oioin, maibé obstaklu hirak ne’e la denife katak Timor pais ida mizeravel liu iha mundu tomak.

“Ita-nia nasaun sei hasoru dezafius oioin maibé ne’e la’os obstaklu, bainhira ita haree esperiensia husi nasaun sira ne’ebé independente ona iha tinan barak, hanesan timoroan ita hotu tenke orgullu, katak ita la’os Nasaun ida ne’ebé di’ak liu iha mundu maibé mós la’os Nasaun ida ne’ebé at liu.

Eis Presidente Repúblika ne’e, kontinua enkoraja timoroan hotu atu kontribui ba paz bo harmonia iha sosiedade nia let.

“Ikus hakarak apela ba timoroan tomak, liu-liu ba juventude, kontinua kontribui ba dame no estabilidade atu ita-nia rai sagrada ne’ebé ita hotu hadomi ne’e loron ida bele sai nasaun ida modernu, próspero no iha fatin ba timoroan hotu”.

Iha sorin seluk, Primeiru-Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão, husu timoroan hotu halo reflesaun ba loron istóriku akontesimentu 12 novembru 1991.

Xefi Governu hateten, to’o agora labarik timoroan barak la hatene istoria luta juventude loriku aswa’in 12 Novembru ne’ebe akontese iha tinan 34 ba kotuk, tanba ne’e nia parte husu ema hotu-hotu atu reflete sakrifísiu 12 Novembru nu’udár dalan hodi hatudu ba mundu katak Timor iha direitu ba ukun rasik an.

“Labarik sira mai husu ba ha’u avo Xanana bandeira ne’eba saida ? Ita ko’alia kona-ba interese nasional, ita labele fahe malu bebeik, tanba ne’e ha’u husu hotu-hotu atu halo reflesaun ba ba 12 de novembru”. Dehan PM Xanana Gusmão iha Semiteriu Santa Cruz, Quarta-Feira, (12/11/2025)

PM Xanana fundamenta, labarik sira husu hanesan ne’e, tanba sa mak ema sira ne’e mai lori bandeira Portugal iha komemorasaun tinan 34 Masakre Santa Cruz.

“Avo tanba saida mak ema mai iha ne’e, lori sira nia bandeira, ha’u hatan, tanba sira komprende katak ita menan funu, sira komprende ida ne’e, sira lori bandeira Portugal nian mai atu fó hanoin ba mundu katak, ita iha direitu ba ukun rasik an”.

Primeiru-Ministru hatutan, oras ne’e povu Timor-Leste iha faze preparasaun ba selebrasaun tinan 50 proklamasaun independénsia, nune’e husu ba timoroan hotu-hotu tau importansia ba loron istóriku.

“Tinan ida ne’e ita sei selebra tinan 50 proklamasaun unilateral independénsia, ita nia fundador sira balun sira sei moris, entaun proklamasaun unilateral mak joven sira halo manisfestasaun husi motael mai Santa Cruz hodi ezize ba mundu katak tuir direitu internasionál katak timor moris iha deskolonilizasaun nia okos” Tenik nia.

Enkuantu Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão reafirma katak, interese nasional as liu interese partidu nian, maske istorikamente partidu politiku sira iha diferente ideolojia.

“Labarik sira mai husu tanba sa mak FRETILIN ho UDT haketak malu, maibé tuir istoria ne’ebe ita hotu hatene katak, maske diferente ideolojia maibé ho hanoin ida atu defende ukun rasik an no interese nasional” Nia hakotu.

TAGS
Share This