Aktu Violênsia Hasoru Jornalista ! AJTL Konsidera Hakanek Liberdade Imprensa

Imajem : AJTL Hala’o Komunikadu Imprensa kontra aktu violentu ne’ebe komete husi protokolu. Salaun AJTL Fatuhada, 06/06/2024. Foto : Guilhermino Ramos

SAPNews TL, Díli – Assosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL), konsidera, aktu violensia ne’ebe komete husi asistente protokolu, Prezidente Autoridade (PA) Região Administrativa Espesiál Oe-cusse Ambenu (RAEOA) hasoru Jornalista, Abilio Elo Nini. Hakanek ona valor Demokrasia iha Timor-Leste

Tuir Assosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e nia hare, aktu impedimentu ne’ebe hala’o husi asistente protokolu, PA-RAEOA kontra, Konstituisaun Repúblika Demokrátika de Timor-Leste (RDTL), Artigu 40 no 41 ne’ebe ko’alia kona-ba garantia liberdade imprensa no liberdade espresaun, ne’ebe hatur ona iha lei komunikasaun sosial, Artigu ualu (8) ne’ebe vigor iha Timor-Leste

“Iha rejime sistema politika demokrasia, ne’ebe reklama iha ambitu liberdade imprensa nian, midia no jornalista presiza livre atu hala’o sira ninia serbisu iha fatin ne’ebé deit. Bazeia ba Konstituisaun (RDTL) no Lei Komunikasaun Sosial ne’ebe fo livre ba jornalista sira atu asesu ba espasu publiku hanesan instituisaun estadu sira” Lamentasaun ne’e hato’o husi, Sekretáriu Jeral, (AJTL), Acasio pinto ba jornalista sira liu husi, Komunikadu Imprensa, Quinta (06/06/2024)

Nia hatutan, iha kontestu ida-ne’e presizamente tenke iha garantia ida husi aparellu estadu atu midia no jornalista sira livremente halo kobertura ba asuntu no informasaun ne’ebé iha ligasaun ho servisu públiku nian sein impedimentu. espasu livre no liberdade asesu ba informasaun midia no jornalista nian hatuur kedas ona iha, Konstituisaun RDTL, Artigu 40⁰ no 41⁰. Garantia liberdade imprensa no lei, Komunikasaun Sosial, Artigu 8 no artigu sira seluk, Tenik nia.

“Tanba-ne’e, atu proteje kualidade demokrasia iha ita nia nasaun Timor-Leste iha kontestu garante boa governasaun no kontabilidade, midia no jornalista hola papél importante atu asegura sidadaun sira nia direitu espresaun nian no sira nia direitu ba informasaun liu husi kobertura, publikasaun notisia ba programa sira governu nian. Entaun, entidade hotu-hotu iha obrigasaun atu fó espasu livre, ba jornalista sira atu asesu ba informasaun sira ne’ebé iha ligasaun ho serbisu publiku nian”.

Papel midia importante iha faze dezenvolvimentu Timor-Leste nian, tamba liberdade imprensa mak sai nu’udar espasu ba sidadaun sira atu hato’o sira nia hanoin no komentariu hodi hakonu prinsipiu check and balance ba servisu hotu-hotu entidade estadu nian.

Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL) ne’ebé durante ne’e halo advokasia hodi promove no hametin liberdade imprensa no liberdade espresaun iha pais demokratiku ida-ne’e’ haree katak aktu violentu pessoal protokolu RAEOA nian hasoru jornalista Ajénsia Notisioza Tatoli, Abilio Elo Nini, iha 4 fulan, Juñu 2024 nu’udar tetantiva no ameasa ida ba independénsia jornalizmu no liberdade imprensa iha Timor-Leste.

Sekretáriu Jeral (AJTL), Acasio pinto haktuir, iha konstituisaun RDTL, Artigu 40 no 41 no Lei, Komunikasaun Sosial Artigu 41 kona-ba atentadu ba liberdade informasaun. Aktu violente, hasoru jornalista, Tatoli ne’e hakanek ona liberdade imprensa no valor demokrasia iha Timor-Leste iha tempu ne’ebé Timor-Leste ninia index, Liberdade imprensa tuun husi TOP 10 ba TOP 20.

“AJTL hare katak aktu violente ida-ne’e sei afeita index ranking liberdade imprensa iha tinan sira tuir mai”.

Bazeia faktu no situasaun ne’ebé temi leten AJTL hato’o nia pozisaun hanesan tuir mai AJTL kontra no kondena aktu violente hasoru jornalista,Tatoll ne’ebé komete husi protokulu iresponsavel RAEOA nian tanba aktu violente ne’e sei hatauk jornalista no midia atu iha kontestu kobertura no publikasaun notisia, liuliu atu garante papél media kontrotu sosiai.

Enkuantu liu husi, Komunikadu Imprensa ne’e AJTL husu ba Prezidenti Aurtoridade (RAEOA), Rogério Tiago Lobato, atu foti medida no sansaun forte hasoru pessoal protokolu ne’ebé halo aktu violentu hasoru jornalista, Tatoli iha espasu publiku iha Oecusse Ambeéno.

1. AJTL konsidera aktu violente ida-ne’e la-hatudu mentalidade demokratiku pessoal entidade sira, Estadu nian atu garante boa governasaun no kontabilidade iha pais demokratiku Timor-Leste. Maibé hatudu fali mentalidade vandalizmu hodi impede midia no jornalista atu asesu ba informasaun sira ne’ebé iha ligasaun ho servisu publiku nian.

2. Husu Sekretáriu Estadu Comunicão Sosiál (SECOMS sigla Portugués) atu komunika ho instituisaun sira Estadu nian atu respeita midia no jornalista nian servisu no kolabora atu sira livremente asesu ba espasu publiku hotu-hotu hodi asesu informasaun sein iha impedimentu.

3. Conselho de Imprensa no assosiasaun jornalista hotu-hotu atu kontinua sosializa, Lei Komunikasaun sosial ba entidade sira Estadu nian, liuliu entidade sira RAEOA nian atu sira komprende papél midia no jornalista nian iha pais demokratiku ida-ne’e.

4. Jornalista no kanal midia hotu-hotu iha railaran atu fó solidariadade ba malu hodi kontinua publika kazu ne’e to’o hetan solusaun loloos no justu.

5. Jornalista no kanal midia hotu-hotu atu nafatin kumpri, Kodigu Etika Jornaistika, Lei Komunikasaun Sosial no prinsipiu sira jornalizmu nian bainhira hala’o knaar jornalizmu iha ne’ebé deit, atu nafatin asegura no garante liberdade imprensa no liberdade espresaun iha Timor-Leste.

Dezentendimentu entre asistente protokolu, Prezidenti Autoridade Região Administrativa Espesiál Oe-cusse Ambenu RAEOA hasoru Jornalista, Abilio Elo Nini, iha loron 4 fulan, Juñu 2024, ho nune’e Assosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e, sei hola pozisaun hodi foti medida rigurozu, tuir dalan legal ne’ebe iha bazeia ba Konstituisaun RDTL.

Presidente Repúblika José Ramos Horta mos preokupa ho aktu refere, nune’e nia parte sei bolu Presidente Autoriedade RAEOA Rogério Lobato hodi klarifika asuntu ne’e tanba media sempre livre atu halo kobertura iha espasu públiku sira ne’ebe liga ba interese públiku nian.

Enkuantu, Presidente Autoriedade RAEOA Rogério Lobato afirma katak nia parte sei suspende pessoal protokolu ne’ebe komete kazu refere hodi halo investigasaun ba kazu ne’e.

Tuir kronolojia ne’ebe SAPNewsTL asesu haktuir katak Jornalista husi Tatoli ho naran Abílio Elo Nini ne’e halo kobertura liu husi hasai foto no halo video maka protokolu Presidente Autoriedade RAEOA Aquito Raxaca Guterres ne’e bolu husi kotuk hodi jornalista refere dook uituan husi meza asina akordu entre PA RAEOA ho Timor Aid iha Hotél Oe-Upon RAEOA kona ba estabelesimentu Muzeu Tais Timor iha RAEOA.

Iha momentu ne’e maka protokulu refere ba rasta hodi rezulta jornalista refere monu iha fatin kobertura, hafoin ne’e maka entre jornalista tatoli no protokolu PA RAEOA ne’e hirus malu iha resintu hotél refere ne’ebe tenta atu baku malu maibe la konsege tanba hetan intervensaun husi PNTL no Jornalista balun ne’ebe akompanha sira iha haksesuk malu ne’e.

Jornalista : Guilhermino Ramos & Marciana da Conceição.

Share This

COMMENTS

Wordpress (0)
Disqus (0 )