7 Maiu, Konklave Ba Eleisaun Papa Foun ! Kardinal Timoroan Dom Virgilio Partisipa
Imagem : Kardinal Virgílio do Carmo da Silva SDB, Bispu Metropolitana Díli, Timor-Leste iha Vaticano, 24/04/2025. Foto : Vatican News
SAPNewsTL : Gabinete Imprensa Santa Sé haktuir Konklave hodi hili papa foun sei hahú iha loron 07 Maiu tinan 2025.
Tuir informasaun ne’ebe SAPNews asesu hosi Vatican News haktuir katak konklave hili Papa foun hodi troka Papa Francisco sei akontese iha loron 7 fulan Maiu 2025.
Desizaun ne’e mai hosi kardinal sira ne’ebe presente iha liu hosi Kongregasaun Jeral ba dalima iha segunda-feira orseik.
“Kardeál sira ne’ebé prezente iha Roma foti desizaun iha loron-segunda iha sira nia Kongregasaun Jerál ba dala lima”.
“Konklave sei hala’o iha Kapela Sistina Vatikanu nian, ne’ebé sei taka nafatin ba vizitante sira durante loron hirak ne’e”. Sita Vatican News, Vaticanu, 28/04/2025
Konklave mak enkontru privadu hosi Koléjiu Kardeál sira nian iha Igreja Katólika Romana, ne’ebé konvoka atu hili papa foun.
Termu ne’e bele mós uza ho luan liu atu signifika kualkér enkontru privadu ka segredu, maibé konklave papal maka uza ne’ebé signifikativu no tradisionál liu.
Prazu konklave nian aliña ho Igreja Katólika nia tradisaun atu hahú konklave loron 15 to’o 20 hafoin papa ida nia mate, hodi permite ritu funeráriu sira no períodu lutu loron neen (6) nian ne’ebé koñesidu nu’udar Novendiale.
Konklave Papal funsiona, hafoin de papa ida mate ka rezignasaun. Koléjiu Kardeál sira ne’ebé tinan 80 mai kraik, halibur ihaVatikanu hodi hili amu-papa foun.
Konklave hala’o iha Kapela Sistina no kardeál sira hela iha Domus Sanctae Marthae (Santa Marta nia Uma) ne’ebé besik. Bainhira tama ona iha laran, sira kompletamente izoladu hosi mundu esternu katak la permite telefone, internet, ka komunikasaun.
Votasaun halo iha segredu ho buletin votu segredu, Kardeál ida-idak hakerek naran kandidatu ne’ebé sira hili iha surat-tahan ida no dobrada. Buletin votu sira sura, lee ho lian maka’as, no grava. Presiza maioria dois tersus atu hili papa foun.
Hafoin votasaun ida-idak, boletin votu sira sunu: Suar metan katak Laiha papa ne’ebé eleitu. Suar mutin katak Papa foun ida hili ona.
Wainhira ema ruma hetan ona votus ne’ebé presiza, husu ba nia: “Ita simu ita nia eleisaun kanónika nu’udar Supremu Pontífise?” – Se sim, sira hili **naran papal**, no depois **anúnsiu** ne’e halo husi varanda Bazílika São Pedro nian: “Habemus Papam!”_ (“Ita iha papa ida!”)
Tuir dadus kardinal hamutuk 225, entre sira kardinal hamutuk 135 mak sei partisipa iha konklave ba eleisaun Papa foun, enkuantu Kardeál hamutuk na’in 90 sei la tuir konklave tanba idade liu ona 80.
Entre Kardeál hamutuk na’in 135 ne’e inklui Timor-Leste nia oan mane, Kardeá Dom Virgílio do Carmo da Silva SDB ne’ebe oras ne’e iha Vaticano.
Jornalista : Marciana Da Conceição