Igitro : Aban Tun Batalla, “Presiza Revolusaun, Maubere Oan Lalika Ta’uk”
Imajem : Estudante UNTL, Igitro dos Santos iha Dili, 12/09/2025
SAP News TL, Dili : Estudante Universidade Nasional Timor Lorosa’e (UNTL) Igitro dos Santos konsidera Timor-Leste agora normal ba sira ne’ebe la normal no la normal ba sira normal tanba ne’e presiza halo revolusaun.
Marciana Da Conceição – Mídia Sapnews
“Iha istoria sosiedade nian hatudu ona katak ne’e istoria luta entre interese ema riku no ema kiak, moris diak ba ema kiak sei la mosu hanesan prezente hanesan ema fó iha bandeiza leten ka sei la mosu husi milagre Maromak nian, Timor agora la normal ba sira ne’ebe normal no normal ba sira ne’ebe la normal”.
“Moris diak ba povu ne’e liu-husi rezisténsia ida no liu husi luta ida. Ha’u-nia belun, kamarada no kompañeiru estudante sira hotu iha ona matadalan, teóritika no sientífiku ba ita atu aprende. Aprende oinsa maka ita bele hari’i estadu foun, tempu ona ita koalia revolusaun, referênsia iha ona, to’o tempu buat ne’ebé akontese iha Nepal no Indonesia bele akontese iha Timor-Leste”.Dehan Igitro dos Santos ba SAPNews liu husi entrevista eskluziva iha estúdiu SAPNews Fatuhada, Sesta-Feira, 12/09/2025.
Igitro hatutan, “Revolusaun bainhira ita koalia iha Timor, ema hanoin revolusaun ne’e tenke fakar raan ka funu ne’e maka hanaran revolusaun, maibe revolusaun ne’e katak mudansa. Mudansa ida total, fundamental no mudansa ida radikal ba ita-nia estadu, laos hanesan livru aat loke hodi taka deit ho isolasi maibe ita tenke troka, ne’e ita ko’alia revolusaun”.
Ligadu ho kestaun kaptusaun, Igitro dos Santos prontu hetan kapturasaun no konsidera ne’e dalan ida atu salva nia.
“Ha’u iha uma dalaruma loron ida han dala ida, polisia kaptura ne’e dalan ida atu salva ha’u tanba iha sela loron ida han dala tolu, duke loron ida han dala ida ho deit etu maran, diak-liu ba sela han diak, dader, meiudia to’o kalan han etu ho naan”.
“Kapturasaun nu’udar dalan ida atu salva ha’u, tanba ha’u kiak kauza husi estadu la investe. Manifestasaun nu’udar forma ida atu ita konsentiza ita-nia povu, nu’udar edukasaun politika ideologika ida, hanorin ita-nia povu ho rezisténsia”. Nia afirma
Estudante UNTL ne’e hatutan, “Loron 15 ita-nia pozisaun klaru, tun iha batalla, ita prontu ona atu hasoru. Matenek nain balun dehan nune’e, se ita-nia mate atu salva ita-nia rai atu kontinua moris, diak liu ita mate, duke moris mos hanesan ne’e nafatin”.
“Estudante iha dever atu halo ida ne’e, ita halo ida ne’e atu restaura hikas estadu ida ne’ebé hanaran estadu ema kiak nian”.
Nia mós husu ba estudante sira hodi labele tauk ho deklarasaun PNTL kona ba atuasaun maibe kontinua iha koragem hodi defende interesse povu nian
“Ba kolega sira, ba povu iha Timor laran tomak, ita nia inan aman sira ne’ebé faan modo iha dalan ninin, merkadu no tasi ibun. Estudante sira iha kampus hotu-hotu, povu maubere iha loron 15 lalika tauk ho Polisia nia deklarasaun”.
“Ita tuun polisia kaer moos ita la lakon buat ida, diak liu ita povu sira ne’e polisia kaer tama sela para han estabil, maibe elit sira ne’e maka kuandu ita tuun sira lakon, sira lakon sira-nia interese, lakon sira-nia kepengtingan”.
“Dia 15 labele tauk, fo liman ba malu no korajen nafatin nu’udar povu esploradu, nu’udar povu ida ne’ebé hetan hanehan husi sistema ida ohin loron”. Nia husu
Imajem : Kordenador Jeral EUTL Natalizio Nunes
Iha fatin hanesan, Kordenador Jeral EUTL Natalizio Nunes afirma lei fo dalan atu halo manifestasaun, estudante sira hotu ne’ebe organiza hosi EUTL sei tun hodi halo demonstrasaun ne’ebe pasífiku hodi defende aspirasaun povu nian.
“Ami prontu ona atu tun iha loron 15, lei fo dalan atu halo manifestasaun, ami hato’o ona karta ba PNTL, tuir lei ami prense ona kritériu, ami la viola lei, sira mak viola lei tanba sira la hatene”.
“Ami hato’o ona karta Komisáriu Jeral PNTL, Ministériu Interior no Provedor dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) hodi bele fo akompanhamentu ba ami-nia asaun ne’e”.
Tuir karta ne’ebe EUTL submete iha Komandu PNTL munisipiu Dili katak manifestasaun refere sei hala’o durante fulan ida, kada semana halo dala tolu hosi segunda-feira to’o kuarta-feira.