SfL Diskute “TL & ASEAN, Fó Oportunidade Ba Joven Hosi Edukasaun no Ekonomia”

Imajem : Vise Presidente Sport for Life Antonio de Jesus Marcal iha Sede CNJTL, Farol Kuarta-Feira, 12/11/2025.

SAPNewsTL, Dili : Iha okaziaun komemorasaun Loron Nasional Juventude, Sport for Life (SfL) hamutuk ho Konsellu Nasional Juventude Timor-Leste (CNJTL, sigla português) realiza programa ida ho tema “Timor-Leste no ASEAN: Fó Oportunidade ba Juventude liuhusi Edukasaun no Ekonomia”.

Vise Presidente Sport For Life Antonio de Jesus Marcal hateten, hare’e fila-fali situasaun iha tempu masakre Santa Kruz hodi evalua fila fali, halo debate pro no kontra ligadu ho setor edukasaun no ekonomia. Timor-Leste nia adezaun ba ASEAN oinsa joven sira bele empodera malu hodi kontribui ba nasaun liu husi buat ki’ik sira ne’ebé sira halo.

“Buat ne’ebe maka ami hakarak hare’e liu maka oinsa ita bele hare’e fila-fali situasaun joven sira ne’ebé maka sira halo durante iha 12 novembru hanesan joven saida mak ita bele evalua hanesan debate ne’ebe ami halo ligadu ho situasaun agora”.

“Ami foti topiku kona-ba edukasaun no ekonomia tanba ita hare’e ba situasaun ida agora, ita presiza duni edukasaun no ekonomia, tanba ita sai ona membru ASEAN, entaun hanesan joven saida maka bele halo ba rai Timor, entaun liu hosi diskusaun ida ne’e ita bele empodera malu liu husi asaun ki’ik sira ne’ebé ita halo”. Dehan Vise Presidente Sport for Life Antonio de Jesus Marcal iha Sede CNJTL, Farol Kuarta-Feira, 12/11/2025.

Nia afirma, ko’alia kona-ba edukasaun koalia mos kona-ba idade nasaun nian, nune’e joven tenke iha preparasaun iha setor edukasaun hodi dezenvole nasaun tuir timoroan hotu nia hakarak.

Antonio de Jesus akresenta, iha setor produtivu barak maibe oinsa atu dezenvolve sai diak liu presiza setor edukasaun hodi aumenta koñesimentu hodi hare’e setor hirak ne’e hotu liu-liu setor ekonómia.

“Kona-ba setor produtivu ita hare’e barak tebes, produsaun kafé sira ita iha maibe laiha ema ida atu haree no kuida, entaun liu husi setor edukasaun ita bele aprende oinsa kuidadu no ho nia produsaun hotu”. Nia subliña.

Antonio sente orgullu sai timoroan no nu’udar jerasaun kontinuador, hakarak kontribui ba nasaun maske ho buat kiik maibe bele rai sai hanesan istória.

“Buat ne’ebe hakarak husu ba hau nia aan saida maka hau bele halo no husik hela atu sai hanesan istoria ba ita nia rai doben, ezemplu hanesan agora ami organiza atividade sira hanesan ne’e, atividade ne’e ami akumula joven barak entaun ne’e mos faz parte ona bainhira ita koalia kona-ba kontribuisaun”. Nia esklarese.

Nia salienta, sai membru ASEAN ne’e ko’alia kona-ba futuru Timor-Leste, nune’e hanesan joven tenke prepara aan, tanba saida maka halo agora maske kiik no ema la hateke hetan maibe sei sai kontribuisaun ba nasaun.

“Saida mak ita halo agora sei sai hanesan kontribuisaun ba ita nia nasaun, la presiza buat barak no boot ne’ebe ema presiza atu hare’e maibé liu husi asaun ki’ikoan ida ita bele fahe ba malu hanesan atividade ne’ebe ami halo ne’e dezenvolve ona iha parte edukasaun”.

Iha fatin hanesan, Formadora Sport For Life Santina Maria de Oliveira hateten, joven uluk luta ona hodi liberta rai ida ne’e sai nasaun ida ne’ebé demokrátiku no independente, nune’e nia husu ba joven kontinuador sira hodi nafatin hamutuk hari’i paz no estabilidade.

“Joven sira uluk luta ona hodi liberta rai ida ne’e, entaun joven kontinuador hamutuk nafatin hodi hari’i paz no estabilidade ba rai ida ne’e”.

TL nia adezaun ba ASEAN sai momentu oportunu no brillante, nia husu atu joven hotu-hotu aproveita oportunidade ne’ebé iha hodi kapasita aan liu-husi setor edukasaun hodi kompete iha edukasaun internasionál.

“Nafatin aproveita oportunidade sira ne’ebé iha, tanba ita hotu hatene katak, ita-nia nasaun ofisialmente adere ona ba ASEAN ida ne’e oportunidade brillante ida mai Timor no nu’udar joven aproveita oportunidade ne’ebé maka iha”.

“Nafatin investe iha edukasaun, nune’e bele kapasita no mellora liu tan ita-nia abilidade, nune’e bele kompete iha setor edukasaun, bele lori mudansa pozitivu mai ita-nia rai doben Timor-Leste”.

Santina Maria informa, sira organija malu hamutuk ho joven sira seluk hodi fasilita formasaun lideransa ba ema hotu, sira hanorin joven feto no mane liu-liu feto sira hodi kompete ho mane iha prosesu formasaun.

“Laos joven mane deit maka iha abilidade kritiku maibe joven feto sira ne’ebé durante ne’e ami fasilita sira mos mai ho perspetiva ne’ebe pozitivu no iha mentalidade ne’ebe diak atu bele kompete ho joven mane sira”.

Santina Maria enkoraja joven feto sira hodi nafatin kapasita aan, sosiedade tau prioridade deit ba mane (patriarkal), nune’e nia husu feto sira hodi nafatin luta kontra perspetiva refere.

Membru Sport for Life Ajefrino dos Santos akresenta, masakre 12 novembru sai momentu istóriku iha ne’ebe joven barak mate tan deit hakarak ukun rasik-an, nune’e nia husu ba joven sira hodi nafatin aprende barak, nune’e bele lorin nasaun Timor-Leste ba oin.

“Masakre 12 novembru hanesan loron ne’ebe istóriku tebes tanba 12 novembru joven barak maka mate hodi fakar raan”.

“Ita tenke nafatin firme iha ita-nia estudu ba futuru, nasaun ne’e nia futuru iha ita-nia liman, se laos ita, se tan no se loos maka atu lori ita-nia nasaun ne’e ba oin”.

Entretantu, programa ne’e Sport for Life hamutuk ho Konsellu Nasional Juventude Timor-Leste (CNJTL) hala’o hodi komemora loron Masakre Santa Kruz 12 novembru ba dala-34 no loron Nasionál Juventude ba dala-20.

TAGS
Share This