Joven Iha Karreira ! Dália Sai Kampiaun & Exemplu Ba Feto Maluk Sira

Imajem : Dália dos Reis wainhira hala’o palestra ba estudante universitáriu sira iha Auditóriu FECT-UNTL Hera, 10/05/2025. Foto : Marciana da Conceição
SAPNewsTL, Dili : Dália dos Reis rekunhese katak progresu no susesu hotu la ses husi dejafiu, nia parte hasoru dejafiu oioin durante jornada estudu no envolvimentu iha atividade voluntariu sira maibe nia konsege sucesso tanba opta pensamentu rasional, desizaun justu no hanoin visionáriu durante perkursu.
Ermelinda Soares & Marciana da Conceição – SAPNewsTL
Timor-Leste mak estadu direitu no demokrátiku, soberanu, ukun an no ida mesak, tha ne’ebé hari’i hosi povu nia hakarak no iha respeitu ba dinidade moris ema ida-idak nian.
Tuir lei inan RDTL artigu 16° kona-ba Universalidade no Igualdade katak sidadaun hotu-hotu hanesan iha lei nia oin, iha direitu no obrigasaun hanesan. Labele halo diskriminasaun ba ema ida tanba nia kulit, rasa, estadu sivil, seksu, orijen étniku, lian, pozisaun sosial ka ekonomia, hanoin politiku ka ideolojia, relijiaun, kondisaun fizika no mental.
Joven Feto iha kareira maka momentu oportunu ne’ebe ko’alia kona-ba partisipasaun feto iha desenvolvimentu, direitu feto asesu ba justisa sosial, lialos, direitus humanus no feto nia responsabilidade ne’ebe hanesan ho mane sira, igualdade katak feto no mane iha direitu no dever hanesan no rekunhese katak feto mós bele.
Kontextu ne’e refleta ba realidade foinsa’e feto ida, Dália dos Reis ho idade 27 husi munisipiu Dili ne’ebe hasoru dejafiu no difilkuldade oioin maibe nia esforsu, reziliente no ultrapassa, hafoin konsege gradua iha Unversidade Nasional Timor Lorosa’e ho grau lisensiatura iha departamentu engenharia sivil, envolve iha Coconut Club, Grupu Laudato Si Movement, no Grupu Engineiru Halibur Kreativu.
“Daudaun ne’e, ha’u involve an iha grupu sira hanesan Coconut Club, grupu Laudato Si movement no Koordenadora ba Organizasaun Halibur Enjineiru Kreativu.”.
“Motivasaun ha’u hili enjenaria sivil hanesan area espesialidade tanba hakarak atu kontribui ba komunidade nia dezenvolvimentu no halakon bareira jeneru nian, ita haree katak iha enjenaria sivil maioria mane maibe ha’u hakarak enkoraja tebes feto maluk sira, hili iha parte enjenaria sivil, nune’e bele hadia infraestrutura ne’ebe maka sustentabilidade iha ita nia nasaun”. Hateten Enjineira Dália dos Reis ba SAPNews iha Díli, 20/06/2025.
Iha tinan 2019, Dália hahú inklina aan iha grupu voluntáriu sira hanesan halibur enjeneiru kreativu, sai vensedor ba programa Uniaun Europeia hanesan terseiru lugar ba atividade liu hosi uza projetu ho naran hungry box, husi lixu halo sai fali objetu importante.
“Ho programa ida ne’e, oinsa maka ha’u bele kria fali kampu traballu ba ha’u nia aan liu husi halo lixu sai fali objetu ruma”.
Iha tinan 2024, “Ha’u sai delega ba programa internasional digital expart challenge ne’ebe hala’o iha Jakarta-Indonézia, programa ne’e ko’alia kona-ba misinformation no disinformation”.
Lideransa foinsa’e feto ne’e husu ba nia feto maluk sira hodi tahan dezafiu, sai resiliente, hadomi ninia profisaun, aprende barak, hatudu profisionalidade no servisu ho fuan ne’ebe nakonu hodi kontribui ba dezenvolvimentu Timor-Leste liu hosi haree problema sira sai oportunidade hodi desenvolve an ba futuru nasaun nian.
“Dejafiu ne’ebe ha’u hetan iha kampu universitariu aumezmu tempu ha’u inklina aan iha grupu voluntáriu entaun ida ne’e sai dejafiu boot mai ha’u, ne’e mak tempu, ha’u labele maneja tempu ho diak tanba bainhira eskola iha enjenaria sivil, ami nia departamentu traballu barak, ha’u mos inklina aan iha grupu barak entaun tempu sai dejafiu boot”.
“Ha’u remata lisensiada iha enjenaria sivil iha tinan 2024, ha’u mos konsege servisu iha kompaña, ajuda ona kolega sira hodi kria hamutuk projetu kiik ho naran programa kuidadu ekosistema to’o agora liu hosi dalan advokasia”.
“Ha’u foti fali problema sira hanesan oportunidade tanba ha’u iha paisaun, foti fali lixu sai hanesan atividade extra, oinsa maka kria kampu taballu ba ha’u nia aan no bele halo advokasia iha parte ambiente nian”.
“Ita hotu hatene katak mudansa klimátika ne’e mai husi ita ema nia hahalok liu husi atividade lorloron, soe lixu sai hanesan atividade ida ne’ebe mak negativu, ema balun seidauk komprende kona-ba soe lixu arbiru ne’e impaktu ba saida, husi ida ne’e ha’u inklina aan iha grupu refere hodi rezolve saida mak ha’u bele halo ba komunidade”.
“Ha’u nia feto maluk sira, labele tauk atu foti saida deit no labele tauk atu aproveita oportunidade saida deit, husi saida deit mak ita boot sira iha, ideia ka saida maka ita boot sira hakarak balun tauk atu halo maibe koko atu halo, halo netik buat kiik sira atu bele ajuda ita, nafatin involve iha grupu voluntáriu sira no nafatin eskola tanba susesu sempre mai ikus”.
Dália dos Reis susesu eskola iha Departamentu Engenharia Civil, Faculdade Engenharia Ciência e Tecnologia, UNTL, halo advokasia ba asuntu ambiental, inspira jovens sira liliu feto sai ajente transformador, ajente ba mudansa no hari’i rasik ninia futuru tuir ninia ritmu no realidade rasik.
Ne’e mak jornada Dália dos Reis kona-ba dalan ba igualdade, hamutuk haburas no promove joven feto iha kareira, feto bele, feto prontu lidera, feto forte, nasaun brillante. Timor-Leste tenki ba oin, Viva Feto, Viva Timor-Leste.
Notisia kona-ba joven feto iha karreira ne’e realiza tanba servisu hamutuk ho Secretaria Estado Comunicação Social (SECOMS) liu husi programa advertorial.