Kombate Moras Dengue ! MS Ho Parseiru Sira Implementa Programa Husik Susuk

Imajem : MS, Menzies Timor-Leste no Governu Australia lansa programa husik susuk Wolbachia iha Dili, 08/08/2025
SAP News TL, Díli : Hamenus transmisaun Dengue iha Timor-Leste, Ministeriu Saúde (MS) hamutuk ho Menzies Timor-Leste no Governu Australia realiza programa Action on Poverty no World Mosquito Program (WMP), hodi husik susuk Wolbachia iha Timor-Leste.
Marcela Mery & Marino Pinto — SAPNews TL
Iha diskursu Vise Ministru Saúde da Fortalecimento, Jose dos Reis Magno hateten, Governu Timor-Leste liu husi Ministeriu Saúde kolabora ho parseiru sira, ofisialmente lansa programa dahuluk husik susuk Wolbachia iha area largo Lecidere ho objetivu atu kombate trasmisaun moras dengue iha kapital Dili.
“Ohin lansamentu ofisial no husik susuk Wolbachia ne’e hanesan pasu signifikativu ida atu prevene no kontrola moras ne’ebe mak hada’et husi susuk hanesan dengue no seluk tan” Dehan Vice Ministru José Reis Magno, liu husi nia diskursu iha, Largo Lecidere, Sexta, (08/08/2025).
Nia salienta, tuir dadus ne’ebe Ministeriu Saúde iha, indika katak, numeru moras dengue kada tinan kontinua aumenta, tanba ne’e MS servisu hamutuk ho parseiru sira aplika programa Wolbachia hodi limita moras dengue iha Timor-Leste.
“Tinan-tinan moras dengue aumenta sa’e makas iha ita-nia rai, liu-liu komunidade sira iha munisipiu Díli, moras sira ne’e afeta barak ona ba familia barak nia moris tanba ne’e importante tebes atu foti pasu pro-ativu no inovativu hodi kombate moras sira ne’e ho efetivu”.
Iha fatin hanesan, representante Governu Austrália, Diedre Ballinger hateten, Australia iha komitmentu hodi apoiu Programa governu konstituisional dasia nian ne’ebe tau prioridade ba kombate moras dengue iha Timor-Leste.
“Ami komprometidu atu rona no komprende prioridade nonu Governu konstitusional nian no apoiu hodi alkansa kualidade no kuidadu
saúde primaria iha territóriu nasionál”.
Diedre hatutan, tuir nia númeru moras dengue iha Timor-Leste kontinua aumenta, nune’e liu husi esforsu MS ho parseiru sira tau importansia atu minimiza moras hada’et ne’e husi ema ida ba ema seluk.
“Ita hotu hanete katak dengue hamate ema barak kada tinan, moras ne’e ita hotu hatene katak agora bele prevene no halakon ho siensia teknolgia ne’ebe avansadu, metodu Wolbachia ne’e mos metodu avansu tebes”.
Pioneru iha Australia, metodu seguru no sustentavel ida-ne’e hatudu rezultadu ne’ebe signifikante tebes, hamenus karga moras balu ne’ebe hada’et husi susuk iha nasaun seluk, inklui dengue.
Entretantu, iha serimónia lansamentu programa Wolbachia husik susuk ne’e partisipa husi Vise Ministru da Fortalecimento Saude, Jose Reis Magno, representante Governu Australia Diedre Ballinger, representante Autoridade Munisipal Dili, reprensentante Institutu Saude Publika, Diretor Munisipal Saude Dili, representante Menzies Timor-Leste Nelson Martins, representante World Mosquito Programa no funsionariu sira husi Menzies Timor-Leste.