PM Xanana Apresia Servisu Mídia Iha Vizita Papa Francisco & António Guterres

Imajem : Primeiru Ministru Kayrala Xanana Gusmão hamutuk ho Lideransa Midia Nasional no Parseiru sira ne’ebe halo kobertura ba Santu Padre Papa Francisco iha Salaun Laline Larigutu CNE Dili, 05/10/2024. Foto : Marciana Fernandes

SAPNewsTL, Díli — Primeiru-Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão enkoraja média nasionál no jornalista sira, atu bele esforsu an nafatin aumenta kbiit analiza kritika, bainhira halo produsaun ba notisia edukativa, informativa hodi bele influensia sosiedade nia komportamentu.

Xefi Governu informa, Imprensa laos deit atu fó informasaun maibé, imprensa buka kria, hametin hanoin hodi influensia sosiedade bele hadia sira nia komportamentu nu’udar sidadaun ida ne’ebe intelektuias hodi garantia substentabilidade maske mosu diverzensia no kotradasoens politika oi-oin iha sosiedade nia le’et.

“Jornalismu tenki loke imi nia hanoin ba mundu hodi foti buat ruma husi mundu mai iha ne’e, imi tenki sai matenek liu tan ituan, hametin hanoin hodi influensia sosiedade bele hadia sira nia komportamentu nu’udar sidadaun”. Dehan PM Xanana Gusmão liu husi nia diskursu. Hafoin partisipa iha serimónia atribuisaun sertifikadu apresiasaun ba média nasionál sira, Sabadu, (05/10/2024)

Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão,sublinha média laos atu lori deit notisia diak ba mundu no husi mundu mai povu Timor-Leste, maibé lori notisia ne’ebe bele eduka no influensia sosiedade Timorense kompriende diversidade oin-oin iha aspetu imprensa, hodi buka atu akompanha ramo husi atividade jornalismu ne’ebe media sira produs.

“Kona-ba funu foka ba paz foka ba ne’ebá, ita nia sosiedade hodi ita bele kompara ho aspetu oin-oin, Ita nian sai fali media uma laran, lori Timor ba mundu no Timor sira mos tenki lori mundu mai ita nia leet para ita bele senti katak ita halo buat ruma klaru, selae ita haree deit mak ita nia sepatu”. Nia husu

PM Xanana akresenta, Imprensa la’os de’it fó informasaun, maibe halo analiza ba asuntu kobertura, foku ba objetivu prinsipal sira ne’ebe sai tarjetu ba informasaun públiku, ho nune’e ho kbi’it ne’ebe média sira iha, bele produs informasaun ne’ebé los edukativa, no hametin sidadania iha sosiedade Timor-Leste.

“Imi tenki hadia an nafatin, maibé iha konstrusaun nasaun, ita tenki dudu ita nia setor privadu, ho kbiit ne’ebe ita boot sira analiza, investiga, haree ba mundu no mundu bele haree ba ita, imi bele produs informasaun ne’ebé los edukativa hodi hadia liután sidadania”.

Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão apresia ho kobertura média nasionál sira ne’ebe hala’o atividade kobertura durante loron tolu (3) vizita, Sua Santidade Papa Fransisco iha Timor-Leste inklui vizita Sekretáriu Jeral Nasoens Unidas António Guterres.

“Ha’u apresia liu mos ba kobertura ida ne’ebe bo’ot tebe-tebes durante vizita Papa Fransisco nian, problema bo’ot ida iha mundu mak ida ne’e, notisias falsas, problema ida ne’ebe sai espalhada mak defende parte balun hodi lansa informasaun akuzativu, provokativu, kria divizinismu iha sosiedade nia laran”. Tenik PM Xanana.

Iha Timor-Leste notisia balun la edukativa, la fó valor imprensa ba sosiedade hodi hanorin sosiedade atu hametin paz, unidade no haree ba dezenvolvimentu, Média tenki iha konsiensia katak iha sosiedade ida nia laran, ema iha obrigasaun nu’udar sidadaun diak labele provoka divizinismu iha sosiedade nia le’et.

“Imprensa laos de’it fó informasaun maibé imprensa tenki buka informasaun, hametin hanoin, kria hanoin ida ne’ebe moos, ko’alia kona-ba situasaun hodi influensia sosiedade liu-liu ita nia joven sira atu bele komprende mudansa sira, ne’e duni imprensa presija prepara ema sira ne’ebe iha esperiensia kona-ba finansas, atu nune’e hato’o informasaun ho koiñesementu ne’ebe kle’an”.

Aleinde ne’e, Primeiru-Ministru mos aprofunda katak, Fundu Dezenvolvimentu Kapitál Humanu sei atu ajuda formasaun rekursu humanu ne’ebe bele halo jestaun ba atividade hotu-hotu, no bele apoiu formasaun sientifika ba jornalista no média sira hodi aumenta kualidade informasaun, nune’e bele hatene ba dezenvolvimentu.

“Ba politika la’os imi tenki tama ba partidu sira, maibé imi tenki hatene katak ita nia nasaun hari’i dadauk ona husi baze, mai sentral sai uma boot, ne’e duni Fundu Dezenvolvimentu Kapitál Humanu, atu ajuda formasaun rekursu humanu ne’ebe bele halo jestaun ba atividade hotu-hotu”. Xanana afirma

Imajem : Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão entrega sertifikadu apresiasaun ba Diretor Midia SAPNewsTL Sergio Alves da Costa iha Salaun Laline Larigutu CNE.

Xefi Governu informa, iha Estadu Direitu Demokratiku, liberdade buras iha Timor-Leste, maibé la signifika katak numeru jornalista aumenta, asuntu liberdade la’o diak ona, maibé jestor média sira tenki buka hadia produsaun ba notisia liu-liu area oin-oin.

“Jornalista barak, ita nia imprensa la’o diak ona, imi tenki hadia nafatin, haka’as an nafatin, kona-ba diplomasia jornalista buka aprende, atu nune’e plataforma barak tebe-tebes ne’ebé akumula iha media, balun iha koiñesementu iha area finansas, diplomasia, balun bele preparadu liu iha politika, no balun iha seguransa, selae ita ko’alia mais ita sai asal buni (informasaun falsa ka laiha dadus/faktus), ida ne’e mak ita tenki prepara rekursu umanu ne’ebe kualifikativu, iha area oin-oin hodi halo kobertura kobre aspetu hotu-hotu”.

Governu aprofunda nia konfiansa ba média sira katak, papel média importante ba imprensa ne’e hodi bele halo analiza kritika molok lansa informasaun, tamba konstrusaun nasaun laos de’it halo lansamentu, maibé liu husi prosesu.

“Ida ne’e apelu ida ba imi laos de’it atu fó informasaun mai hakilar, halo analiza molok lansa informasaun ba públiku ho koiñesementu sientífiku no tékniku, halo analiza hakerek, tamba Fundu Dezenvolvimentu Capitál Humanu prontu atu simu kandidadus husi kada instituisaun média sira, lalika hanoin atu ba buat oin-oin, maibé importante liu média sira iha intelijente politika redasaun nian hodi verifika notisia sira ho balansu”.

Xanana afirma katak, Governu iha planu estratéjiku atu oferese bolsa kandidatu ba média sira ne’ebe interese hodi hasa’e abilidade média nian no hasa’e numeru rekursu humanu iha Timor-Leste, nune’e média sira bele aumenta kbiit opiniaun no informasaun hodi apoiu atividade média nian.

Portantu Primeiru-Ministru prefere ba SECOMS atu bele kria komisaun ida hodi halo kontrolu ba ramo atividade jornalistiku ne’ebe kada tinan média sira halo produsaun, hodi nune’e bele limita informasaun falsa no hadia imprensa iha Timor-Leste.

Entretantu, Governu liu husi Sekretáriu Estadu Comunicão Sosiál (SECOMS) distribui sertifikadu apresiasaun ba média nasionál hanesan SAPNews, Radio Televizaun Timor-Leste (RTTL), GMN, jornal Timor Post, Jornal Díli Post, Jornal Independente, Lafaek News, G-News, Média Mudansa, Labeh TV, MFTV, Média ONE Timor, SMNews, Loluari, VIP TV, STL, inklui parseiru sira hanesan Telkomcel, Telemor, TIC Timor, no seluk tan.

Jornalista : Guilhermino Ramos da Cruz

Share This

COMMENTS

Wordpress (0)
Disqus ( )