Xanana Apresia MAPPF-SEF Halo Reflorestasaun ! Manatutu Sei Matak Ba Beibeik

Imajem : Primeiru Ministru Kayrala Xanana Gusmão hamutuk ho MAPPF Marcos da Cruz & SEF Fernandino Vieira kuda ai-oan iha Balak-Manatutu, 21/03/2025. Foto : Média SEF
SAPNewsTL, Manatuto : Primeiru Ministru Jose Alexandre Kayrala Xanana Gusmão apresia Ministeriu Agrikultura Peska Pekuaria no Floresta (MAPPF) hamutuk Sekretariu Estadu Floresta (SEF) tanba halo reflorestasaun iha area Balak suku Aiteas, Postu Administrativu Manatuto Vila, Munispiu Manatuto.
“Ohin loron mundial floresta, nune’e hau apresia MAPPF ho SEF nia esforsu halo reflorestasaun iha area balak, ita hein katak area balak ida ne’e la’o diak para hatudu ba povu tomak iha Timor-Leste, nune’e bele motiva komunidade sira kuda ai oan labele buka mak tesi ai deit” dehan Primeiru Ministru Jose Alexandre Kayrala Xanana Gusmão liu husi diskursu iha selebrasaun loron mundial floresta iha area Balak, Manatuto sexta (21/03/2025).
Primeiru Ministru hatutan, nia la fiar iha area balak ne’e bele kuda buat ruma moris tanba rai maran maibe nia haree ona ai-hun sira moris iha area balak, nune’e husu MAPPF ho SEF bele kontinua nafatin halo reflorestasaun maibe buka hanoin foun oinsa mak prezenva no aumenta tan hanesan fatin espesie ai ida buras entaun halo viveiru aumenta kuda espesie ai ne’e labele kuda espesie seluk.
Nia informa, ba MAPFF ho SEF karik bele halo viveiru iha kada suku envolve xefi suku, xefi aldeia, komunidade liuliu joven sira no estudante universitariu iha Timor-Leste, labele halo deit iha sentru munisipal para udan tun sira kuda deit ona halo deflorestasaun ida ne’e bele prezerva meiu ambiente no aspetu saude kona ba oxijéniu.
Governante ne’e dehan tan, Bainhira halo reflorestasaun iha fatin ruma la’o furak ona lori komunidade sira liu liu joven sira iha fatin seluk ba haree, nune’e bele halo tuir iha sira nia fatin ida-idak nian maibe MAPPF ho SEF identifika uluk area protejida sira ho prezidente autoridade, administratdor postu sira, autoridade lokal xefe suku, xefi aldeia no komunidade sira kada munisipiu.
Xanana Salienta, Ba MAPPF ho SEF importante liu mak servisu ho autoridade lokal sira halo prezervasaun ba area protejida sira tanba iha fatin balun ema seidauk tama, fatin sira ne’e furak los, nune’e mak fo mensajen komunidade sira hodi halo reflorestasaun.
Iha fatin hanesan, Prezidente Autoridade munisipiu Manatuto Luis Inacio Henriques Fernandes hatete, ohin sai uma nain ba selebrasaun loron mundial floresta, nia rekonese katak sira nia area barak liu rai maran tan ne’e presiza duni servisu reflorestasaun, Manatutu komesa matak hein katak sei matak ba beibeik.
“Ohin sai uma nain ba selebrasaun loron mundial floresta, ha’u hatene katak ami nia area barak liu rai maran, tan ne’e presiza duni servisu reflorestasaun, agora area balak komesa matak hein katak Manatuto sei matak ba beibeik” tenik PAM Manatuto
PAM Manatuto afirma tan, tinan kotuk MAPPF ho SEF servisu hamutuk parseiru dezenvolvimentu sira hili area balak halo reflorestasaun nia la fiar ai-horis sira sei moris tanba rai ida ne’e hanesan area dezertu maibe agora ai sira kuda komesa moris ona.
Reportajen: Augusto Dos Santos