Rekunhese Papel Feto ! PR Ramos : “Kombatente, Kuidadór & Garante Koesaun Sosial”.

Imajem : Presidente Republika José Manuel Ramos Horta iha Tasi-Tolu, 20/08/2025
SAPNewsTL, Díli : Xefe Estadu José Ramos Horta, rekoiñese papel feto iha luta ba independénsia no iha konstrusaun FALINTIL Forsa Defesa Timor-Leste (F-FDTL) hanesan kombatente, kuidadór, líder ne’ebé garante koesaun sosial no apoiu moral ba família.
Guilhermino Ramos da Cruz – SAPNewsTL
Presidente Republika (PR) hateten, kona-ba rezisténsia no dezenvolvimentu sei fó honra ba papel vitál feto sira iha FALINTIL durante luta Libertasaun Nasionál no mós iha faze dezenvolvimentu.
“Feto nia luta ba independénsia no iha konstrusaun F-FDTL sira mak kombatente, kuidadór no líder ne’ebé garante koesaun sosial no apoiu moral ba ita-nia família sira no komunidade sira hotu durante tempu luta nian”. Dehan PR José Ramos Horta liu-husi nia diskursu hafoin partisipa komemorasaun tinan 50 ezisténsia FALINTIL, Tasi-tolu Quarta (20/08/2025)
Komandante Supremu ba Forsa Armada ne’e realsa, nia parte representa estudu no povu Timor-Leste, fó onra ba feto sira ne’ebe enfrenta invazaun no konflitu ho korajen hodi kontribui ho maneira desizivu, maski barak nia naran seidauk regista sai sobrevivente ba luta Timor-Leste nian.
“Ami fo onra ba feto mártir sira ne’ebé fó an atu livre nasaun ida-ne’e,
agora, feto sira kontinua sai forsa fundamentál iha konstrusaun instituisaun estadu, organizasaun sosiedade sivil no FALINTIL Força Defesa Timor-Leste (F-FDTL), promove igualdade no garante partisipasaun ativa no aumenta iha forsa nasionál” Tenik PR Ramos.
Aleinde rekoiñese partisipasaun feto durante luta kontra inimigu, Xefi Estadu enkoraja F-FDTL atu sai ezemplu sosial husi FALINTIL durante rezisténsia, FALINTIL la’ós de’it forsa militar kombatente, maibé reprezenta mós rede solidariedade sosial no kultural ida.
“FALINTIL hala’o servisu esensial iha komunidade, abre eskola klandestina atu garante edukasaun ba labarik sira iha situasaun difísil, klinika móvel atu fo tratamentu saúde báziku ba área remota no vulnerável, no mós fó apoiu vitál ba bein-estar populasaun”.
“Kompromisu sosial ida-ne’e sai klave atu fortifika rezisténsia kultural no halo preserva identidade nasionál povu ida-ne’e, kontra represaun brutál no naruk, ita-nia F-FDTL tenki luta ba futuru”.

Imajem : Presidente Repúblika José Manuel Ramos Horta iha Tasi-Tolu, 20/08/2025
Ramos Horta hatutan, papel atual no futuru husi Força Armada iha konstrusaun nasionál, iha faze dezenvolvimentu agora, Força Defesa Timor-Leste (F-FDTL) tenke kontinua hanesan instituisaun profesional, disiplinadu no dedika ba defende integridade territorial, seguransa interna no estabilidade rejionál, hamutuk ho pilar polítiku-seguransa ASEAN.
“Ita nia forsa sira além husi papel ba proteje territóriu, F-FDTL hala’o mós funsaun operasionál importante iha tempu dame, sempre tuir konstituisaun bainhira autoridade legítimu eleitu sira husu” Nia Subliña.
Premiadu Novel da Paz aprofunda, Forsa Armada, presiza espanda mós nia asaun sívika liuhusi unidade enjenaria, hanesan reabilitasaun infraestrutura esensial, resposta rapida ba kalamidade, atu reforsa reziliénsia komunidade, salva moris no proteje propriedade.
“Ita tenke assegura asesu ba servisu saúde adekuadu, seguransa sosial, uma moris dignu no apoiu ba dezenvolvimentu atividade ekonomika ba sira no sira-nia família, kompromisu sosial ne’e, parte integrál husi ita nia vizãun ba Timor-Leste inklusivu, ema sira ne’ebé servisu ba pátria bele kontínua moris ho dignidade no kontribui ba progresu nasaun”.
Nia haktuir, fundamentál liu atu relasaun entre militar no sivíl tenke kontinua hakat ba oin atu promove konfiansa mutua, kooperasaun komunidade no dezenvolvimentu sustentavel, inklusivu, apoia kooperasaun internasionál no troka esperiénsia ho nasaun parseiru, membru ASEAN no nasaun amigu sira, sei kontínua hanesan prioridade, atu assegura kapasita tekniku no modernizasaun F-FDTL
Kompromisu Sosial ho Veteranu no Antigu Kombatente
Estadu iha obrigasaun mós atu kontinua ho kompromisu firme no permanente ho veteranu no antigu kombatente FALINTIL, rekonñese sakrifisiu no kontribuisaun sira ba independénsia nasionál.
Komandante Supremu Forsa Armada, José Ramos-Horta, hato’o rekoiñesementu boot ba kontribuisaun feto rezisténsia nian no enkoraja militar F-FDTL atu kontinua lori ba oin idealismu, disiplina no patriotismu.
Mensajen ne’e sai pontu prinsipal iha komemorasaun 50 anos ezisténsia FALINTIL, hanesan lembransa permanente kona-ba sakrifísiu boot husi luta kontra invazaun, no hanesan inspirasaun ba gerasaun foun atu kontinua defende soberania no dezenvolvimentu nasaun.