๐ฅ๐ฒ๐ณ๐ผ๐ฟ๐๐ฎ ๐ฅ๐ฒ๐น๐ฎ๐๐ฎ๐๐ป ๐๐ถ๐น๐ฎ๐๐ฒ๐ฟ๐ฎ๐น ! ๐ฃ๐ ๐ซ๐ฎ๐ป๐ฎ๐ป๐ฎ ๐๐ด๐ฟ๐ฎ๐ฑ๐ฒ๐๐ฒ ๐ฃ๐ ๐๐ป๐๐ฎ๐ฟ

Imajem : Primeiru Ministru Timor-Leste Kay Rala Xanana Gusmรฃo & Primeiru Ministru Malรกsia Dato Seri Anwar Ibrahim iha Dili, 23/09/2025. Foto : Mรฉdia GPM
SAP News TL, Dรญli : Primeiru-Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmรฃo, agradese apoiu total husi Primeiru-Ministru Malรกzia, Datoโ Seri Anwar Ibrahim, neโebรฉ kontribui ba esforsu Timor-Leste iha preparasaun no integrasaun plena ba ASEAN.
Xefe Governu hateten, nia parte representa povu Timor-Leste, hatoโo agradesimentu profundu ba kontribuisaun, estabelesimentu kooperasaun ho paises Malรกzia, liu husi vizita ofisiรกl Primeiru-Ministru Malรกzia, Datoโ Seri Anwar Bin Ibrahim mai Timor-Leste, iha neโebรฉ nasaun neโe iha hela preparasaun ikus atu adere bรก Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) nu’udรกr membru bรก dala-11.
“Ohin, ha’u hato’o agradesimentu kle’an Timor-Leste nian ba PM Anwar Ibrahim ba ninia apoiu maka’as no metin. Iha importansia partikular ba ita katak ita sai membru ASEAN nian iha Simeira tuirmai iha Outubru, iha nia prezidensia nia okos. Ami rekoiรฑese importansia hosi Timor-Leste nia adezaun ba ASEAN durante Malazia nia mandatu nu’udar prezidente. Malazia nia apoiu ne’ebe la nakdoko sei la haluha hosi ita-nia povu”.Dehan PM Xanana Iha Palasiu Governu, Quarta-feira, (24/09/2025)
PM Xanana realsa, diskusaun entre sira nain rua produtivu tebe-tebes hodi hametin kooperasaun iha รกrea oioin nomeadamente iha komรฉrsiu, investimentu, ensinu superiรณr, saรบde, kapasitasaun no turizmu bรก benifรญsiu povu Timor-Leste nian.
“Ami-nia diskusaun sira ohin nian manas no produtivu. Ami konkorda atu aprofunda liu-tan ami-nia relasaun bilateral sira, iha seitor oioin, inklui komersiu no investimentu, ensinu superior, saude no turizmu” Tenik Xanana.
Xanana Gusmรฃo fundamenta, vizita ofisiรกl ida-neโe nuโudรกr marku importante ida iha amizade entre nasaun rua, neโebรฉ buras beibeik dezde estabelesimentu relasaun diplomรกtika entre Timor-Leste ho Malรกzia iha tinan 2002.
“Ami rekoiรฑese papรฉl edukasaun no formasaun nian hodi prepara foin-saโe sira bรก futuru, hodi konkorda kona-bรก programa foun, bolsa estudu no parseria entre instituisaun sira iha Malรกzia no Timor-Leste”.
Konektividade entre nasaun rua nian sai prioridade prinsipรกl lรญder naโin rua nian iha diskusaun neโe mรณs. Servisu aรฉreu foun entre Kuala Lumpur no Dili hamutuk ho viajen lahรณ vistu bรก ema Malรกzia sira neโebรฉ vizita Timor-Leste sei fasilita sidadaun sira atu halo viajen, servisu hamutuk, no deskobre oportunidade iha ida-idak nia rain.
“Ami diskute mekanizmu sira atu hasa’e relasaun bilateral sira, inklui investimentu sira iha komersiu, turizmu, edukasaun, saude no enerjia. Iha ambitu ASEAN nian, Timor-Leste halo ona buat hotu ne’ebe nia bele hodi aselera prosesu ne’e, no Malazia sente onradu hodi simu serimonia adezaun ofisial ba ASEAN Timor-Leste nian,” PM salienta.
Inisiativa sira neโe sei hametin turizmu, investimentu, no komprensaun kulturรกl tanba Malรกzia fรณ apoiu beibeik bรก Timor-Leste nia adezaun bรก ASEAN.
Enkuantu, Primeiru-Ministru Malรกzia reforsa katak, sorumutu ho PM Xanana hanesan estratejia politika, hodi hametin relasaun bilaterรกl entre Timor-Leste ho Malรกzia, inklui apoiu ba setor xave sira ne’ebe sai pontu importante iha preprasaun Timor-Leste atu integra ba ASEAN.
“Enkontru neโe importante tanba, hametin relasaun ne’ebรฉ extraordinรกriu ba konfiansa, no apresiasaun hirak ne’ebe ita iha sai fonte ba demokrasia, direitu umanu no bem-estar husi ita-nia povu, ohin ami mรณs diskute mekanizmu preparasaun Timor-Leste nian, iha setores oioin molok integra ba ASEAN”.
Xefi Estadu Malรกzia rekorda, mรณs kona-ba nรญvel konfiansa mรกsimu entre nasaun rua neโe, inklui iha aspetu relasaun mรบtua, defeza, akizasaun, formasaun no fahe informasaun.
Lรญder naโin-rua mรณs troka hanoin kona-bรก asuntu rejionรกl no globรกl sira. Iha Myanmar, nasaun rua neโe reafirma importรกnsia unidade ASEAN no konsensu pontu lima nuโudรกr baze bรก progresu bรก pรกs no demokrasia.
Kona-bรก Palestina, parte rua fahe lian hanesan hodi husu atu hapara violรฉnsia, respeitu bรก lei internasionรกl, no solusaun justa ida ne’ebรฉ rekoiรฑese povu Palestina nia direitu bรก autodeterminasaun.
Entretantu, profundu agradesimentu ne’e Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmรฃo, hatoโo hafoin hasoru malu ho Primeiru-Ministru Malรกzia Honorรกvel Dato Seri Anwar Ibrahim, hodi diskute relasaun bilaterรกl inklui apoiu preparasaun Timor-Leste ba ASEAN.