Imajem : Pedro de Deus & Esmeralda Soares iha Letefoho, 19/09/2024
SAPNewsTL, Ermera : Taís nu’udar identidade kultural Timor-Leste nian, Timoroan hotu presiza konserva no prezerva taís, promove tais, morten, kaebauk, no belak hodi hametin ita-nia nia identidade kultural tanba taís hanesan eransa ka rikusoin ne’ebe beiala sira husik hela ba jerasaun foun sira.
Iha entrevista, Pedro de Deus hateten taís mak rikusoin ne’ebé beiala sira husik hela, sira la rai buat seluk, sira rai hela tais, morten, kaebauk, no belak hanesan rikusoin ida ne’ebé fo hodi jerasaun ida-idak bele hatutan husi tempu ba tempu.
“Jerasaun foun sira presiza promove tais, morten, kaebauk, no belak tanba ne’e mak eransa ne’ebé beiala sira husik hela nu’udar identidade ba ninia jerasaun sira”. Tenik Pedro de Deus ba SAPNews iha Letefoho-Ermera, 19/09/2024.
Pedro hatutan Taís bele uza ba lia moris no lia mate, uza hodi hatudu identidade kultural ema ida-idak nian.
“Taís laos deit hanesan roupa ne’ebé ita hatais maibé taís ita uza ba lia moris no lia mate, uza hodi amostra ita nia identidade kultural kada munisipiu nian”. Pedro de Deus sublinha
Iha fatin hanesan, Esmeralda Soares akresenta Morten, Belak, Kaebauk no Surik ne’ebé sira uza mai hosi eransa beiala sira nian, iha ne’ebé konserva to’o ohin loron sira uza ba eventu formal no tradisional sira.
“Morten, Kaebauk, Surik no Belak ne’e mai hosi obra beiala sira nian, ami prezerva no konserva to’o agora ami kontinua uza iha lia moris no lia mate inklui uza iha atividade formal no tradisional sira”.
“Ami sente kontente no seguru bainhira ami uza instrumentu tradisional hirak ne’e, ita presiza promove no hatutan ba ita nia jerasaun sira tuir mai para labele lakon iha dalan klaran”. Esmeralda Soares deklara.
Esmeralda mós husu ba jerasaun foun sira atu kontinua uza no promove liután instrumentu kultural ba jerasaun ida-idak, nune’e eransa hirak ne’e labele lakon iha tinan 20 ka 30 mai.
“Ha’u husu ba foinsa’e sira, oan no beioan sira, nafatin uza no promove ita nia tais, morten, kaebauk, no belak, nune’e kultura sira ne’e labele lakon iha tinan 20-30 mai oin”. Nia Husu
Enkuantu, instrumentu kultural hanesan tais, morten, kaebauk, no belak hirak ne’e maioria populasaun sira uza iha atividade lia moris no lia mate sira iha munisipiu Ermera.
Fo hanoin fali katak, iha vizita apostólika Sua Santidade Papa Francisco iha loron 10 Fulan Setembru iha Tasi-Tolu mós Santu Padre sita kona ba Belak no Kaebauk ne’ebé povu Timor-Leste uza nu’udar identidade nasional Timor-Leste nian.
Tan ne’e, Papa Francisco husu Timoroan hotu atu kuidadu ninia kultura sira no mantein ninia fiar no istoria sira ne’ebé kuda nanis ona iha nasaun ne’e.
Jornalista : Marciana da Conceição