ALFeLa Husu Públiku Brani Foti Desizaun Defende Justisa Iha TL

Imagem Partisipantes Treinamentu kona ba enkuadramentu legal sira iha Edifisiu ALFeLa Vila-Verde Dili, 29/07/2022. Foto : Antonio Altamirando

SAPNewsTL, Dili: Asisténsia Legal ba Feto no Labarik (ALFeLa) fo treinamentu kona-ba Enkuadramentu legal, prevensaun no responde ba kazu Violensia Bazeia ba Jeneru (VBJ) no asesu ba sistema justisa formal ba grupu foinsa’e hamutuk 35, iha intrevista Kordenador ba Prevensaun Advokasia, ALFeLa, Antoninho Marques hateten objetivu husi treinamentu ne’e atu haklean kunhesimentu foinsa’e sira nian kona ba  justisa no direitu humanus iha Timor-Leste.

“Foinsa’e sira iha ona konesimentu klean kona-ba igualidade Jéneru, prevensaun no responde ba krime VBJ no mos komitmentu hodi responde ba asuntu VBJ, foinsa’e sira iha ona konesimentu kle’an ba sira, kona-ba saida mak VBJ no oinsa atu prosesu kazu tuir sistema justisa iha Timor-Leste. Foinsa’e sira iha ona kolaborasaun di’ak oinsa atu halo referral ba kazu VBJ ho parte rede referral no foinsa’e sira iha ona konesimentu baziku hodi responde no halo prevensaun krime VBJ iha komunidade tuir sistema justisa formal iha Timor Leste”. hateten Kordenador ba Prevensaun Advokasia, ALFeLa, Antoninho Marques ba SAPNewsTL iha salaun ALFeLa Vilaverde, Dili Quarta (29/07/2022).

Nia Dehan, ALFeLa sei kontinua realiza treimamentu kona-ba enkuadramentu legal, prevensaun no responde ba kazu VBJ no oinsa asesu ba Sistema Justisa Formal ba grupo foinsa’e.

“Metodologia ne’ebe sei aplika ba halo aprezentasaun ba materia treinamentu ida ne’e maka metodu partisipativu ativu liu husi diskusaun no hatan tuir programa sei liga barak liu ho VBJ no prosedimentu Legal hodi prosesu kazu mak prense pre no post test, Aprezentasaun materia treinamentu no Diskusaun grupu no halo aprezentasaun”. katak nia.

Nia hatutan atu atinje objektivu ida leten ALFeLa servisu hamutuk ho grupo foinsa’e refere hodi hala’o treinamentu ba foisa’e sira atu nune’e sira iha konesimentu diak hodi bele halo prevensaun ba kazu sira akontese iha komunidade no apoiu Feto no Labasik sira atu bele asesu ba sisterna justisa formal ne’ebe justu no laiha diskriminasaun.

Aleinde ne’e iha fatin hanesan Cordenadora Legal ALFeLa, Marçia Sequeira hateten organizasaun ida ne’ebe hari’i atu bele responde ba iha vitima feto no labarik sira oha Timor-Leste.

“Asisténsia Legal ba Feto no Labarik (ALFeLa) nu’udar organizasaun asisténsia legal ida ne’ebe independente, imparsial no naun-profit, ALFeLa fo asisténsia legal ba feto no labarik sira hodi bele asesu ba sistema justisa formal ne’ebe justu no la iha diskriminasaun, ALFeLa nia atividade prinsipal ne’ebe fornese mak hanesan Asistensia Legal, Edukasaun Legal (Treinamentu) no Advokasia,” hateten nia.

Nia Dehan ALFeLa servisu ko’opera diak ho Polísia Vulneravel Person Unit (VPU) iha 12 Munisipsu no Rejiaun Administrativu Oekusse Ambeno (RAEOA), Minisitériu Públiku no Tribunal sira iha Timor-Leste, inkIui rede servisu sira seluk tantu Organizasaun Non Guvernamental (ONG/NGO) Nasional, Internasional no mos Governu ligadu ho asuntu VJB.

“Depois sai husi JSMP ami muda kedas mai iha Vila-Verde fatin ne’e ami aluga hetan apoiu husi duador sira atu hodi selu fatin ne’e husi 2012 to’o oras ne’e, fatin ne’e estratégiku ida atu atende ba iha kliente sira no fatin ne’e mos besik Minstériu Públiku (MP) no Tribunal do Rekursu Humanu (TRH), tanba kliente balun mai direta no ami lori sira ba iha prosesu ne’e rasik,” katak nia.

Entretantu, kordenadora ne’e informa loron ida ALFeLa regista kazu 4-5, tuir dadus husi 2012-2022 ALFeLa rekolla hamutuk 5000 kazus.

“Justisa sempre mai husi vitima nia lian, se o hakarak hakat, hakat atu hetan justisa, o tenki la’o ba oin, labele la’o ba kotuk, husu ba iha komunidade sira mos labele tauk atu desidi foti desizaun ida ba ita nia an, se ita laiha desizaun ba ita nia an, ita sei sai vitima kontinuasaun no sei la rezolve buat ida”. hakotu nia.

Jornalista : Antonio Altamirando

Share This

COMMENTS

Wordpress (0)
Disqus ( )