Kazu Iha Fátima ! Xanana “Tenki Taka Grupu Arte Marsial & Ritual” ! Igreja Katólika Husu Deskulpa

Imajem : Primeiru Ministru Kayrala Xanana Gusmão iha Palasiu Prezidensial Aitarak-Laran, 06/06/2024. Foto : Média PM

SAPNewsTL, Dili – Primeiru Ministru Kayarala Xanana Gusmão preokupa  ho kazu konfrontu entre joven Timor oan iha Santuáriu Fátima, Portugál, tanba lori naran arte marsial no ritual konfronta malu hodi rezulta joven mane ida mate no na’in lima kanek, halo situasaun iha Fátima la hakmatek.

Hafoin hasoru malu ho Presidente Repúblika José Ramos Horta, Primeiru Ministru haktuir kona-bá akontesimentu iha Fátima-Portugal, ne’e involve hosi Timoroan sira to’o sidadaun mane ida mate no na’in lima sofre kanek.

Xefe Governu ne’e informa, iha fulan-Setembru tinan kotuk Governu suspende atividade Grupu Arte Marsiál (GAM) no Grupu Arte Rituál (GRA), ne’ebé komesa redús ona violénsia involve hosi GAM no GAR kuaze tinan ida ona.

“To’o fulan-Dezembru 2023 situasaun kalma laiha tán hanesan uluk kada semana oho-malu, sunu uma, maibé joven sira ne’e bá tiha Portugal lori fali 77 no 22, iha Fátima ne’e konfrontu entre joven hosi Grupu Arte Marsiál PSHT no Grupu Arte Rituál 77. Hosi konfrontu ne’e na’in-ida mate no lima kanek, no iha hela polísia judisiál Portugal nia liman,” Xanana Gusmão informa. SAPNewsTL asesu liu husi pajina ofisial Primeiru Ministru Kayrala Xanana Gusmão, Dili, 06/06/2024

Iha reuniaun Konsellu Ministru (KM), kuarta (05/06) Governu haree ona oinsá Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) atu transporta mate-isin hosi Portugál hodi entrega bá família iha Timor-Leste.

“Ha’u halo apelu ida bá joven sira iha rai-li’ur, sira mak hatudu duni katak, ita tenke taka duni Arte Marsiál tanba taka iha ne’e sira bá oho-malu fali iha ema-nia rain,” Xanana Gusmão ko’alia.

Primeiru-Ministru hateten Lei foun ne’ebé Portugal foin mak kria la’ós bá de’it Timoroan maibé bá ema estranjeiru hotu-hotu bainhira hakarak tama bá Portugal.

“Lei ne’e la’ós bá Timoroan de’it maibé bá ema hotu-hotu mak imigrante iha Portugal. Tanba Timoroan sira iha problema maka temi de’it Timoroan,” nia subliña.

Liga ba kazu oho malu entre Timor oan iha Santuáriu Fátima Portugal, Conferência Episcopal Timorense (sigla Português, CET) mos preokupa no lamenta tanba  konfrontu sira ne’e mosu iha areador Santuario Fátima, Portugal.

“Conferêcia Episcopal Timorense (CET) preokupadu teb-tebes no lamenta ho konfrontu sira ne’ebé mosu iha madrugada domingu dia 2 junho 2024 iha arredor Santuáriu Fátima nian iha Portugal, ne’ebé kauza vitima mortal ida no balun kanek todan”.Tenik Vigário Geral da Arquidiocese de Díli no Presidente da Comissão Téknika Superior da CET, Pe. Gracianos Santos Barros ba jornalista sira iha salaun São Sebastião, Balide, 06/06/2024.

Imajem : Komunikadu Imprensa husi Vigário Geral da Arquidiocese de Díli no Presidente da Comissão Téknika Superior da CET, Pe. Gracianos Santos Barros iha salaun São Sebastião, Balide, 06/06/2024. Foto : Marciana da Conceição

Tuir fonte kredível balun, vítima mortal mane ida ho tinan 25, no konfrontu ne’e envolve Timor-oan ho idade entre tinan 25 to’o tinan 30 mak baku-malu, maske seidauk hatene motive lolós insidente ne’e nian.

“Ami, Bispo sira Timor nian, manifesta ami nia laran-susar no la konkorda ho kualker forma violênsia  ne’ebé, la bele iha fatin iha sosiedade nia lee, liu-liu iha fatin sira hanesan Santuariu Fátima”.

CET husu deskulpa ba povu Português, ba Conferência Episcopal Portuguesa, em partikular ba Dioseze Leiria no sarani sira hotu, no ba Mirador no peregrino Santuario Fátima nian.

“Liu husi gestu públiku ida ne’e, ami husu deskulpa ba povu português, ba Conferência Episcopal Portuguesa, em particular ba Diocese Leiria ho nia sarani sira, ba morador no peregrinu sira Santuario Fátima nian, ba hahalok joven sira  nian ne’ebé perturba ona hakmatek no sakralidade Santuariu Fátima nian”.Hateten Pe. Gracianos Santos Barros.

“Ami apela ba polísia judisiária Leiria nian atu investiga didiak eposódiu konfrontu sira ne’e no ami hein ho ansia rezultadu investigasaun nian atu responsável atu sira ne’e bele hetan julgamentu tuir lei sira em vigor”. Pe. Gracianos Santos Barros akresenta.

Pe. Gracianos Santos Barros apela mos ba joven sira ne’e atu konverte-aan no halakon ondas no espiral violensia nian, atu joven sira hotu, em geral atu moris tuir sira nia fiar sarani, respeita, hadomi malu no halibur hamutuk esforsu tomak atu halo buat di’ak iha rai ne’ebé de’it sira hela ba.

Amo Bispo nain tolu hola inisiativa hodi halo karta no haruka ba Bispo Portuguesa nian, Conferência Episcopal Portuguesa nian hodi husu deskulpa, ho inisiativa hanesan Timor-oan ba sarani no joven sira ne’ebé halo ona aktus sira ne’e, karta ne’e haruka iha Lorin 06 fulan Junho 2024 ohin.

Relasiona ho akontesimentu ne’e, Portugal halo ona alterasaun ba lei imigrasaun ba imigrante sira iha europa hodi halo uluk vistu servisu molok tama ba Portugal.

Jornalista : Marciana da Conceição

Share This

COMMENTS

Wordpress (0)
Disqus ( )