UNFPA & MS Lansa Fasilidade KEmON-B Iha Munisipiu Ataúro

Imajem Ministra Saude no Diretor Rejional UNFPA, hamutuk ho Administrador Munisipiu Atauro Lansa Fasilidade Kuidadus Emerjensia Obstétriku no Neonatal-Báziku (KEmON-B) iha Suku Maumeta Munisípiu Ataúru, 09/03/2023

SAPNewsTL, Atauro : Ministeriu Saúde (MS), servisu hamutuk ho Fundus Nations Unidas ba Populasaun (UNFP-sigla English) halo lansamentu ba Fasilidade Kuidadus Emerjensia Obstétriku no Neonatal-Báziku (KEmON-B) iha Suku Maumeta Munisípiu Ataúru.

“Atu redús mortalidade iha nasaun ida-ne’e, ita lansa hamutuk fatin Fasilidade Kuidadus Emerjensia Obstétriku no Neonatal-Báziku (KEmON-B) hodi fasilita inan-isin-rua no bebe moris”, hateten, Ministra Saúde, Odete Maria Freitas Belo liu hosi diskursu iha Sentru Saúde Maumeta-Villa, Kinta (09/03).

Governante ne’e haktuir, Sentru Saúde Ataúro sai hanesan sentru ida-ne’ebé di’ak ho fasilidade atu servisu KEmON-B ho kualidade aas depende ba pesoál saúde sira ninia treinadu iha komprimisiu no kompaisaun atu servi inan isin-rua sira ho di’ak.

Ministra ne’e informa, taxa mortalidade materna iha Timor-Leste hatudu redusaun mortalidade inan no labarik, ne’ebé liu hosi dadus iha tinan 2016 hatudu katak iha labarik 195 mak mate ona, Ho númeru ne’e konsidera aas kompara ho nasaun sira seluk iha Ázia Sudeste Aziatiku. Tanba ne’e, Governu Timor-Leste esforsu makaas oinsá bele redús númeru mortalidade Inan ho Oan, ne’ebé refleta ona iha planu dezenvolvimentu Nasionál estratejiku.

Imajem Diskursu Ministra Saude Odete Maria Freitas Belo

Governu Timor-Leste servisu hamutuk ho parseiru dezenvolvimentu oinsá redús númeru mortalidade aas liu-liu Inan ho Oan iha nasaun ida-ne’e ho objetivu atu dezenvolve ho sustentavel.

Nia hateten, haree ba planu estratejiku ne’e mak Ministériu Saúde hamutuk ho UNFP lansa fasilidade Kuidadu Emerjénsia Obstétriku no Neonatal-Báziku (KEmON-B) hakarak iha tempu ida bele redús mortalidade iha nasaun ida ne’e. Nune’e, Ministra ne’e husu inan ne’ebé sofre moras presiza hakbesik ba sentru saúde ne’ebé besik atu nune’e partus ho kondisaun normal nune’e labele lakon vida.

Oinsá Inan isin-rua atu partus normal, pessoal saúde sira tenke halo promosaun atu nunue’e komunidade sira bele hatene katak fasilidade saúde mós iha ona.

Iha fatin hanesan, Diretór Rejionál Fundus Nations Unidas ba Populasaun (UNFPA) ba Ázia Pasifiku, Björn Andersson, hateten, Investe ba harii kapasidade pesoál kuidadu saúde ne’e importante tebes atu asegura kualidade servisu saúde espesialmente ba mediku ka parteira fó partus ba inan isin-rua sira.

UNFPA parseria hahú tiha ona ho Governu Timor-Leste hodi hametin sistema saúde, treina pesoál saúde, eduka parteira sira no hadi’a servisus sira ba saúde reprodutiva.
“Timor-Leste nu’udar país ida ho taxa mortalidade materna aas liu iha Sudezte Aziátiku 195/100.000 no infant mortality 30/1000, halo fasilidade ida-ne’e ba intervensaun apropriadu”, katak nia.

Nia hatutan, Governu Australia liu husi Parseria Dezenvolvimentu Humano (PHD) no UNFPA treina ona pesoál saúde hamutuk 142 , maioria médiku no parteira husi Ospitál no Sentru Saúde komunitária sira, liu-liu ba área sira ne’ebé difísil atu atinji.

Diretór ne’e afirma, UNFPA fornese ona ekipamentu médiku no non-médiku sira ba Ospitál no Sentru Saúde Komunitária sira iha iha nasaun laran hodi permite pesoál kuidadu saúde atu aplika sira nia koñesimentu no abilidade hodi kontribui ba objetivu Zero mortalidade maternal ne’ebé bele prevene.

“Lansamentu Sentru KEmON-B iha Atauro ne’e progresu importante hasoru atinjimentu zero mortalidade maternal iha Timor-Leste. Nasaun ida ne’e presiza tan Sentru KEmON-B hamutuk 32 atu bele hatan ba inan hotu-hotu `ne’ebé presiza servisus esensial sira ne’e ba partu seguru no no bebé moris”, dehan nia.

Nia mos agradese ba Governu Australia ba apoiu jenerozu ba UNFPA ne’ebé halo ida ne’e posivel ona atu kontinua hadia rezultadu saúde ba feto no labarik feto sira iha Timor-Leste liu husi programa konjuntu lubuk ida.

Entretantu, Administradór Munisípiu Ataúro, Domingos Soares, agradese ba Governu ne’ebé esforsu makaas bele apoiu fasilidade Fasilidade Kuidadus Emerjensia Obstétriku no Neonatal-Báziku (KEmON-B) hosi parseiru sira liu-liu Fundus Nastions Unidas ba Populasaun (UNFPA) hodi hatuur inan isin-rua sira iha sentru saúde.

“Agradese ba politiku Governu nian liu hosi Ministériu Saúde ho esforsu tomak servisu hamutuk ho parseiru dezenvolvimentu hanesan UNFP ne’ebé tulun ona ita nia inan isin-rua sira, Tanba, Inan mak mahon domin ba família, presiza lembra hikas bainhira sei kiik inan terus kous oan to’o boot, agora Governu estabelese ona fasilidade saúde besik ona iha sentru saúde sira.”, katak nia.

Administrador ne’e mos lori komunidade Ataúro fo agradese ba Parseiru dezenvolvimentu liu-liu Fundus Nations Unidas ba Populasaun (UNFPA), ne’ebé esforsu makaas fó formasaun ba mediku sira atu fasilita Inan isin-rua bainhira partus.

Portantu, partisipante iha serimónia lansamentu Fasilidade Kuidadus Emerjensia Obstétriku no Neonatal-Báziku (KEmON-B) mak, Ministra Saúde, Odete Maria Freitas Belo, Diretór Rejionál Fundus Nations Unidas ba Populasaun (UNFP) ba Ázia Pasifiku, Björn Andersson, Reprezenta UNFP iha Timor-Leste, Pressia Arifin-Cabo, Embaixadór Indonésia iha Timor-Leste, Okto Dorinus Manik, Administradór Munisípiu Ataúru, Domingos Soares, Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) inklui komunidade sira.

Jornalista : Lidia Amaral

Share This

COMMENTS

Wordpress (0)
Disqus ( )